Onder gezondheidsbeschermers groeit de bezorgdheid over de onverwachte en snelle verspreiding van het apenpokken-virus in Europa en ook in Noord-Amerika. Er zijn binnen de EU inmiddels besmettingen gemeld in Italië, Portugal, Spanje maar ook in het Verenigd Koninkrijk en de VS. Er is inmiddels sprake van mogelijk tientallen gevallen. In Italië gaat het om een persoon die de Canarische Eilanden bezocht.
Bij besmetting met apenpokken krijgt een patiënt eerst te maken met griepachtige verschijnselen. Vervolgens verschijnt er huiduitslag die begint in het gezicht en zich steeds verder uitbreidt over het lichaam. De verschijnselen houden enkele weken aan waarna meestal herstel optreedt. Al kan de ziekte ook de dood tot gevolg hebben. Afhankelijk van de West-Afrikaanse of Congolese variant is de kans daarop respectievelijk een op de honderd en een op de tien. Een specifieke behandeling voor het virus is er niet. Wel beschermt het gewone pokkenvaccin tegen besmetting. Veel oudere inwoners zijn volgens de Belgische viroloog Van Ranst daarom nog beschermd omdat ze er als kind tegen zijn gevaccineerd. Het apenpokken-virus behoort tot dezelfde familie als gewone pokken. Die laatste ziekte is uitgeroeid door massale vaccinatie, de enige keer in de geschiedenis dat dat is gelukt met een vaccinatiecampagne.
De ziekte, die in Afrika vaker voorkomt maar begin mei voor het eerst opdook in Londen, lijkt vooral voor te komen onder mannen die seks hebben met andere mannen. De ziekte is een zogeheten zoönose, een virus dat overspringt van dieren naar mensen. De ziekte dankt zijn naam aan het feit dat die voor het eerst ontdekt werd bij laboratoriumapen maar in het wild wordt het virus vooral door knaagdieren verspreid. In Centraal- en West-Afrika raken mensen vaak besmet door beten van knaagdieren en andere kleine dieren. Het kan via uitwisseling van lichaamsvloeistoffen, zoals speeksel, ook doorgegeven worden van mens op mens.
De Nederlandse viroloog Marion Koopmans is ongerust. Het lijkt er volgens haar op dat het virus is gemuteerd en besmettelijker is geworden. Onderzoek moet uitwijzen of dat vermoeden klopt.
De NOS schrijft:
Soa Aids Nederland verwacht dat het virus ook in Nederland zal opduiken. Een woordvoerder benadrukt dat apenpokken geen soa is als bijvoorbeeld aids of chlamydia. "Iedereen kan het krijgen." Een infectie kan worden overgedragen door via de adem of huid van een besmet persoon of door contact met objecten die kort daarvoor door een besmet persoon zijn aangeraakt. Mensen in de zorg of gezinsleden van een besmet persoon hebben een verhoogd risico ook besmet te raken, zegt de WHO.
De ziekte is vooral gevaarlijk voor jonge kinderen en voor zwangere vrouwen, bij wie het virus tot geboortedefecten van het ongeboren kind leiden. Doorgaans verdwijnt de ziekte vanzelf, eventueel geholpen door virusremmers.