Mondkapjes: een nieuw verdienmodel over de ruggen van werkzoekenden

Mondkapjes: moeten we ze straks op alle drukke plekken gaan dragen in ons land? De experts van het Outbreak Management Team komen hier snel met een advies over. Wat ze ook mogen zeggen: door corona zien we de mondkapjes al overal in ons straatbeeld; vooral in het openbaar vervoer en in onze zorginstellingen.

Zo’n nieuw product dat gretig aftrek vindt, zorgt altijd voor ondernemers die er wel brood in zien. Niets mis mee natuurlijk, want waar vraag is, is een afzetmarkt.

Helaas zien we nu allerlei, zichzelf vaak ‘sociaal’ noemende, ondernemers die werkzoekenden met een uitkering inzetten voor het maken van de mondkapjes, met behoud van hun uitkering. Ofwel: werken zonder loon.

Onder het mom van het ‘opdoen van werkervaring’ of ‘het leren van de Nederlandse taal’ worden mensen aan de productie van mondkapjes gezet. Arnhem noemt het ‘werkervaringsplaatsen voor vluchtelingen’, IBN in Brabant laat naast de medische mondkapjes ook schorten en spatschermen maken door bijstandsgerechtigden. Werkom in Purmerend stelt: ‘We bieden hiermee relevante en leerzame werkzaamheden aan voor de kandidaten.’

Relevant kun je de werkzaamheden zeker noemen, want we hebben de mondkapjes nodig voor de bescherming van onze volksgezondheid. Maar leerzaam? Werkzaak in Rivierenland stelt dat werkzoekenden uit Syrië en Eritrea sneller onze taal oppikken als ze mondkapjes maken. ‘Naast bezig zijn is het leren van de Nederlandse taal erg belangrijk. Overal hangen er Nederlandse woorden zodat ze hiermee kunnen oefenen.’ Ofwel: als we wat woorden op een muur plakken, dekken we ons mooi in; dan is hier geen sprake van productieve arbeid, maar van taalverwerving.

Het maken van mondkapjes is regulier productiewerk en dient ook als zodanig te worden betaald, vindt de FNV. Wat werkzoekende uitkeringsgerechtigden nodig hebben, is werk dat loont, met minimaal een cao-loon. Dat is wat mensen verder helpt en vertrouwen schept. En niet: moeten werken zonder loon, verpakt in wollige omschrijvingen.

Het verplicht dragen van de mondkapjes in bijvoorbeeld het ov zorgt voor nog een probleem voor uitkeringsgerechtigden en mensen met een krappe beurs: de kosten. Je mag de mondkapjes zonder betaling produceren in je werken-zonder-loon-traject, maar moet wel voor die dingen betalen als je ze koopt, omdat je met het ov moet reizen om op je werk te komen.

De gemeente Rotterdam heeft onlangs het goede voorbeeld gegeven door gratis wasbare mondkapjes beschikbaar te stellen voor alle minima. Een mooi initiatief van Rotterdam en we hopen dat nog vele gemeenten dit voorbeeld zullen volgen. Dan wel natuurlijk mondkapjes die komen van een firma die zijn werknemers gewoon een cao-loon betaalt!