"Elk jaar is het weer raak. Ergens in mei opperen welwillende lieden om Tweede Pinksterdag op te offeren, zodat het Islamitische suikerfeest een officiële vrije dag kan worden. Daar komt dan ophef van."
Nu de ramadan langzaam maar zeker de zomer doorwandelt, is het elk jaar weer raak. Ergens in mei opperen welwillende lieden om Tweede Pinksterdag op te offeren, zodat het Islamitische suikerfeest een officiële vrije dag kan worden. Daar komt dan ophef van.
In Nederland staat traditioneel rond Kerstmis, Pasen en Pinksteren het raderwerk twee dagen stil. Ook 1 januari, Hemelvaartsdag en de verjaardag des konings zijn officiële vrije dagen, 5 mei een klein beetje zo half en half. Daar blijft het bij.
Kerstmis, Pasen en Pinksteren zijn katholieke hoogfeesten. Wie denkt dat het voor de Heilige Kerk daarbij blijft, heeft het mis. Deze vrolijke religie, die ik in navolging van Gerard Reve iedereen aanbeveel, kent er 23. Daarnaast zijn er 31 feesten.
Voor mij persoonlijk heeft het hoogfeest van Sint Jozef (19 maart) een diepe betekenis. Ik zat op de Sint Jozefschool en de hele dag kregen wij in de gymnastiekzaal geluidsfilms met de Dikke en de Dunne of George Formby, soms zelfs allebei. ‘s Middags kregen wij vrij.
Ingeperkt
In de middeleeuwen gebeurde er weinig op zulke dagen maar in de loop der eeuwen is het aantal feestdagen waarop daadwerkelijk de arbeid stopte, sterk ingeperkt. Ook de katholieke kerk zelf is zich een beetje gaan inhouden. Van de hoogfeesten zijn er nog maar tien verplicht, wat betekent dat je dan de mis moet bijwonen. Sint Jozef valt daaronder maar ook Sacramentsdag, Allerheiligen of Maria Hemelvaart. Een paar daarvan behoren in andere Europese tevens landen tot de traditionele vrije dagen. In een aantal Duitse deelstaten zijn dat bijvoorbeeld Sacramentsdag en Maria Hemelvaart. In tal van andere landen zijn Tweede Kerst-, Tweede Paas- en Tweede Pinksterdag weer volstrekt onbekend.
Robotisering
Nu de robotisering zoveel voortgang maakt, en wij het schaarse werk onder zoveel mogelijk handen moeten verdelen, is het misschien een aardig idee om om eerst van alle 23 hoogfeesten vrije dagen te maken en daarna die 31 feesten eraan toe te voegen. Je krijgt dan tegenkanting van zure calvinisten maar niets verhindert hen op de feesten en hoogfeesten werk mee naar huis te nemen. Ook dat is een gevolg van de technologische revolutie: je bent niet meer afhankelijk van je bureaustoel op de zaak.
Denkfout
Wat is de denkfout in het bovenstaande? De denkfout is dat voor de overheid en de maatschappij die vrije dagen een religieus karakter dragen. Dat is al lang niet meer het geval. Ze hebben weliswaar een godsdienstige oorsprong maar zijn al lang volledig geseculariseerd. Dat geldt ook voor die tweede dagen. Dat slaat godsdienstig gesproken nergens op. Dat is gewoon zo gegroeid.
Daarom is er geen enkele goede reden om een van die dagen op te geven voor vrij op Suikerfeest. Of op Sacramentsdag of op Petrus en Paulus. Ook al zien de honderdduizenden Pieten, Peters en Paulen nu het hoogfeest van hun patroonheilige ongemerkt voorbij gaan.
Je zou natuurlijk ook nog eens de scheiding van kerk en staat erbij kunnen halen om zulk een verschuiving van feestdagen af te wijzen. Het ligt er dan maar aan hoe je die opvat. In Nederland is de staat niet areligieus maar religieus neutraal. Er staat “God zij met ons” op het geld want daar kan niemand zich een buil aan vallen en verder bindt de overheid zich aan geen enkele religieuze stroming. In dat geval is er een tweede optie. Alle Nederlanders krijgen tien tot vijftien dagen doorbetaald verlof boven op waar ze nu al recht op hebben, om in te zetten op levensbeschouwelijke feestdagen: Suikerfeest, Eid, Holli, de Dag van de Arbeid, Kerstmis, Maria Boodschap, de jaardag van de eigen heilige, uitroeping van de Commune van Parijs. de schepping der aarde door het Vliegend Spaghettimonster, whatever. Zo worden de aanhangers van alle levensbeschouwingen gelijkelijk gefaciliteerd. Ook dat is scheiding van kerk en staat.
Het bedrijfsleven zal dan moord en brand schreeuwen. Gezien de huidige politieke verhoudingen wordt daar meteen ootmoedig naar geluisterd. In dat geval dient alles bij het oude te blijven. Dan blijven tweede pinksterdag en alle andere officiële vrije dagen onschendbaar maar niet heilig.