Ecologische ramp: miljoen soorten leven met uitsterven bedreigd

Bijna een miljoen plant- en diersoorten staan wereldwijd op het punt van uitsterven als gevolg van menselijk handelen. Dat blijkt uit een maandag gepubliceerd rapport van Ipbes, een wetenschappelijke organisatie gelieerd aan de Verenigde Naties. De verontrustende afname van biodiversiteit heeft ernstige gevolgen voor de leefbaarheid van de planeet voor mensen.

Sinds het jaar 1950 is de wereldbevolking twee keer zo groot geworden en het aantal stedelijke gebieden is zelfs verdubbeld sinds het jaar 1992. Robert Watson, een van de leidende onderzoekers, zegt daarover: ‘We vertellen de wereld al sinds 1992 dat we een probleem hebben. En raad eens? Het is nu veel, veel erger dan in 1992. We hebben de laatste 25 jaar verspild’. Meer dan een derde van het landoppervlak en 75 procent van de zoetwatervoorraad wordt gebruikt voor landbouw of veehouderij. In de zeeën wordt inmiddels een derde van de vissen op niet-duurzame wijze gevangen. Nog eens 60 procent zit aan de maximale vangst qua duurzaamheid, wat inhoudt dat die vispopulaties op het punt van instorten staan.

Het rapport bevestigt ook een onderzoek gepubliceerd in januari van dit jaar waaruit bleek dat 40 procent van alle insecten met uitsterven bedreigd wordt. Datzelfde geldt voor bijna de helft van amfibieën en een kwart van alle zoogdieren.

Oorzaken van de verdwijning van de biodiversiteit zijn volgens de onderzoekers rechtstreeks te linken aan menselijk handelen: vervuiling van land en zee, overbevissing, klimaatverandering en het introduceren van zogenaamde “invasieve exoten” in natuurgebieden. Dit alles heeft weer te maken met een explosieve groei van de wereldbevolking en consumptie.

Tijdens het onderzoek werden ruim 15.000 wetenschappelijke studies naar de verdwijning van plant- en diersoorten bestudeerd. Het is voor het eerst dat een onderzoek van die omvang de wereldwijde gevolgen van menselijk handelen voor de eigen overlevingskansen in kaart brengt. En die zijn niet best. Veel gewassen die gebruikt worden voor menselijke consumptie zijn afhankelijk van bestuiving door insecten die dreigen uit te sterven. De zeeën lopen risico leeggevist te worden en natuurgebieden die nodig zijn voor klimaatregulering en voedselproductie verdwijnen in hoog tempo. Dat laatste leidt weer tot overstromingen die grote leefgebieden onbewoonbaar maken en oogsten vernietigen.

De ruim driehonderd wetenschappers die wereldwijd aan het onderzoek meewerkten zien nog wel mogelijkheden het tij te keren. Dat is echter alleen mogelijk als landen wereldwijd direct in actie komen en de samenwerking aangaan om de vernietiging van land en zee een halt toe te roepen.

Bronnen: The Washington Post , NOS

cc-foto: Olli Homann