Mijn Universiteit van Amsterdam weert het rebelse Propria Cures uit de schappen

Wat een mufheid, wat een kleinburgerlijke rancune.

Het is verdomme alweer 58 jaar geleden dat ik voor het eerst het Maagdenhuis betrad, het bestuurlijk centrum van de Universiteit van Amsterdam. Ik kwam daar om me in te schrijven als eerstejaars student. Daarvoor diende ik aan te schuiven in een lange rij die zich van tafeltje naar tafeltje bewoog om daar administratieve handelingen te verrichten en pasfoto's in te leveren. Het ging allemaal best vlot. Na een uur of wat kon ik naar buiten met twee identiteitsbewijzen: een collegekaart en het lidmaatschapsbewijs van de ASVA, de Algemene Studenten Vereniging Amsterdam (ASVA).

Ik had voor Amsterdam gekozen omdat daar de belegen mores van het studentencorps niet langer de toon aangaven. Het was de stad van Provo en de Studentenvakbeweging. Daar hoorde ik thuis. Een van de parels aan deze keizerskroon was het weekblad Propria Cures, dat alle leden van de ASVA tijdens de collegeperiodes wekelijks in hun brievenbus aantroffen, meestal op zaterdagochtend. Ik las PC, zoals men zei, in bed helemaal uit en greep dan pas naar de Volkskrant.

Nu moet ik als oude man beleven dat het College van Bestuur van mijn universiteit, waarvan ik een trots alumnus ben, Propria Cures heeft geweerd. Het is al maanden niet meer te vinden in de tijdschriftbakken, kennelijk omdat enige lulletjes en tuthola's zich vanwege de inhoud onveilig voelden. Althans dat valt op te maken uit een groot artikel in Het Parool van deze zaterdag.

Het is niet de eerste keer dat walgelijke baasjes en bazinnen proberen Propria Cures van zijn lezers af te snijden. Aan het begin van de jaren zeventig raakte het bestuur van de ASVA in handen van nurkse en doctrinaire marxisten. Die vonden de inhoud van PC te weinig relevant, te voluntaristisch en te onvoorspelbaar. Daarom zegden zij het collectief abonnement op. Toen ik aankwam, werden bijna alle studenten lid van de ASVA. PC was daarvoor naast kortingen die veel winkels gaven, de hoofdreden. Onmiddellijk verloor de ASVA de helft van haar leden. Uiteindelijk bleven er nog geen duizend over. Over het huidig ledental kon ik zo gauw niks vinden.

Waarom lazen de studenten van mijn generatie PC met rode oortjes? Omdat de redacteuren erin mochten schrijven wat zij wilden zo lang het maar in goed en gespierd Nederlands geschiedde, want het blad had duidelijk literaire ambities en wilde een soort praktijkschool zijn voor literatoren in de dop. Taboes kenden de redacteuren niet. Als ze een heilig huisje ontwaarden, trapten zij het in. Redacteuren bleven twee jaar verbonden aan het blad. Wie literair/journalistieke aspiraties had, stuurde stukken op, die meestal in een of twee zinnen werden neergesabeld in de correspondentierubriek onder vermelding van je initialen. Werden er toch enkele geplaatst, dan kon het gebeuren dat je toe mocht treden tot de redactie. Zo werden vacatures steeds aangevuld, terwijl niemand de kans kreeg te vergroeien met het blad. De redactie werd en wordt steeds verfrist.

Dit systeem van het in 1891 opgerichte Propria Cures functioneert nog steeds want het blad wist de aanslag door het ASVA bestuur glansrijk te overleven. Het telt enkele duizenden abonnees wat genoeg is om het in stand te houden. Wie nu PC leest, stelt vast dat het voor een studentenbld weinig over universitaire zaken gaat. De aandacht richt zich nogal op literatuur en de subculturen in de grachtengordel. Daarbij ontzien de redacteuren niets of niemand net als in mijn tijd. Elk establishment is doelwit. Wie zich om welke reden dan ook een air geeft, kan rekenen op een verbale afrekening van grote kracht in goed Nederlands. Algemeen aanvaarde opvattingen moeten het ontgelden omdat zij algemeen aanvaard zijn. Dogma´s worden belachelijk gemaakt.

Ik heb mijn abonnement al in het begin van de jaren tachtig laten verlopen. Als je ouder wordt en uit Amsterdam verdwijnt, heb je minder interesse in de grachtengordel en zijn ruzies. Het gaat ook niet meer over jouw generatie maar over een andere: de twintigers waartoe je niet meer behoort. Als ik in Amsterdam was, stapte ik wel altijd even langs op de Oudemanhuispoort om daar een PC uit de bakken te grissen. Het Nederlands is nog steeds uitstekend, de stijl is polemisch, de toon op het beledigende af. Maar het ging wel over een wereld die niet de mijne is omdat ik een leven achter de rug heb in andere delen van het land. Wel herkende ik het principieel rebelse.

Dat heeft het College van Bestuur ook gedaan net als de baasjes onder de hedendaagse activisten die hun discipline aan de werkvloer van de universiteit willen opleggen. Er zijn tegenwoordig - links én rechts - teveel mensen die niet meer tegen ontregelende teksten kunnen. Dat heeft het blad zijn plekjes in de universitaire schappen gekost.

Het is een godvergeten schandaal dat de werkvloer van mijn universiteit hier niet tegen in opstand komt. Het getuigt van een rancuneuze kleinburgerlijke mentaliteit om het blad in de gebouwen van de universiteit te verbieden. Jezus, dat kwam zelfs niet op bij het universitaire klootjesvolk van de jaren zestig. Dat was nooit bij ze opgekomen. Bij de huidige academische nomenklatura wel. Hoe veeg zijn alle tekenen.

Ik ben nog wel een alumnus van de Universiteit van Amsterdam maar ik weet niet of ik er nog trots op kan zijn.

Wat een geestelijke mufheid.

Wat een misse tijd op alle fronten.

Bekijk hier de website van Propria Cures en overweeg een abonnement.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenshandaal niet uit de aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten niet dicht blijken. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de val van het Westen.