Migratiebeleid is veel breder dan alleen asielzoekers, daar horen we Rutte niet over

Sinds de mensonterende toestanden bij het aanmeldcentrum in Ter Apel heeft Mark Rutte zijn politieke lot verbonden aan de doelstelling om het aantal migranten te beperken. Maar migratie is veel breder dan asiel: het gaat ook over arbeidsmigratie, internationale studenten en over expats. Maar daar horen we Rutte niet over.

Het debat over migratie is verhit en dat valt best te begrijpen. Niemand is gebaat bij een ongecontroleerde instroom van migranten. Het zet druk op de huisvesting, op sociale voorzieningen en het kan voor sociale ontwrichting zorgen. Kijk bijvoorbeeld naar de vele arbeidsmigranten in het Westland. De bedrijven zien ze graag komen omdat ze goedkoop zijn en bereid om lange dagen te werken. Maar de omwonenden zien de maatschappelijke problemen. Want er zijn nauwelijks huizen en de integratie verloopt moeizaam.

En dan zijn er nog de circa 115.000 internationale studenten die jarenlang zijn geworven door universiteiten. Dat als gevolg van de perverse financiering: hoe meer studenten, hoe meer geld voor de instelling. Dat er helemaal geen huisvesting is voor deze studenten doet niet ter zake, dat opleidingen overvol raken evenmin. Een klassiek voorbeeld van kwantiteit boven kwaliteit.

Ook als het gaat om asielzoekers zien we problemen. Naast de vluchtelingen die op zoek zijn naar bescherming, zijn er nogal wat asielzoekers die geen schijn van kans maken op asiel, omdat ze uit een zogenaamd “veilig land” afkomstig zijn. Toch proberen zij hun verblijf in Nederland zo lang mogelijk te rekken. Niet zelden zorgen zij voor overlast in de omgeving van hun asielzoekerscentrum (AZC) of trekken ze richting de steden waar zij doelloos rondhangen en criminele activiteiten ontplooien. Deze groep “veiligelanders” is funest voor het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen.

Wie grip wil krijgen op migratie zal op al deze groepen (asielzoekers, arbeidsmigranten en studenten) actie moeten ondernemen. Het is onzinnig om je op één groep blind te staren. Kijk maar naar de cijfers. Ongeveer een kwart bestaat uit asielzoekers - jaarlijks circa 40.000. Een veel hoger aandeel bestaat uit arbeidsmigranten - in totaal minstens 800.000. En dan zijn er dus nog circa 115.000 internationale studenten.

Hier onze voorstellen om daar wat aan te doen.

1. Als het gaat om asiel moet er veel meer werk gemaakt worden van het onderscheid tussen vluchtelingen en economische migranten. Vluchtelingen hebben recht op asiel en kunnen via een snelle procedure worden toegelaten. Economische migranten hebben geen recht op asiel en zullen veel sneller moeten terugkeren naar hun land van herkomst. Bij voorkeur gaat dit via Europese aanmeldcentra waar zij snel en veilig worden beoordeeld.

Uiteindelijk zal het aantal vluchtelingen pas echt omlaag gaan als we de oorzaken van hun vlucht oplossen: oorlog, armoede en gebrek aan perspectief. Dan is er geen reden meer om te vluchten. Daarnaast moet de opvang in de regio worden verbeterd. Het merendeel van de 100 miljoen vluchtelingen bevindt zich daar - slechts een klein deel slaagt erin om naar Europa te komen. Vervolgens kan Europa de vluchtelingen opvangen die niet veilig in de regio worden opgevangen. Bij voorkeur via een veilige route in plaats van met gammele bootjes en smokkelaars die de mensen vaak voor duizenden dollars oplichten.

2. Als het gaat om arbeidsmigratie pleiten we als SP voor regulering. Op dit moment is arbeidsmigratie vrijwel ongereguleerd en trekken mensen onbeperkt vanuit Oost-Europa naar West-Europa. Gevolg is dat grote aantallen arbeidsmigranten huis en haard hebben verlaten om hier lange dagen te werken, meestal voor een laag loon en slechte arbeidsomstandigheden. Het is een fijn verdienmodel voor bedrijven, maar de maatschappij betaalt de kosten door de woningnood en de daarmee gepaard gaande ontwrichting. Hoog tijd voor regulering dus, waarbij we aan de hand van werkvergunningen bepalen wie hier wel en niet kunnen werken. Dat systeem is niet nieuw, we hanteren het al voor mensen van buiten de EU.

3. Als het gaat om internationale studenten is het belangrijk dat wordt gestopt met de werving van studenten in het buitenland. Daarnaast moeten universiteiten ophouden met steeds meer opleidingen in het Engels aanbieden. De wet zegt niet voor niets: een opleiding wordt aangeboden in het Nederlands, tenzij het niet anders kan. Tot slot is het verstandig als universiteiten buitenlandse studenten wijzen op het enorme woningtekort in Nederland.

Migratie is dus veel breder dan asiel en het zou goed zijn als Rutte dat erkent. Er is overigens nóg een groep waar we Rutte nooit over horen. Dat zijn de expats die de huizenprijzen in steden als Amsterdam en Utrecht omhoog stuwen. Niet voor niets pleit de SP voor afschaffing van hun enorme belastingvoordeel.

Met onze voorstellen kijken we naar het geheel, want alleen dan krijg je grip op migratie. Als Rutte daar niet in meegaat - en zich blijft beperken tot grote woorden zonder daden - wordt het wat ons betreft tijd dat hij wat anders gaat doen.