Hoe gaat sars-cov-2 zich de komende jaren ontwikkelen? De Delta-variant, die bijna een jaar geleden voor het eerst werd vastgesteld in India, is nu goed voor 99,5 procent van de virus-samples wereldwijd. Ook nieuwe mutaties die zich snel verspreiden, zoals AY.4.2 , lijken heel sterk op Delta.
Francois Balloux, directeur van het UCL Genetics Institute, acht de kans groot dat het virus zo nog jaren zal blijven doorgaan, vertelt hij aan The Guardian. Telkens een kleine verandering. Als er dan voldoende mutaties zijn geweest, kan het virus het immuunsysteem weer omzeilen. Bij influenza- en andere coronavirussen duurt dat een jaar of tien.
Maar er is ook nog een ander scenario denkbaar, waarschuwt hoogleraar microbiologie Ravi Gupta van de universiteit van Cambridge: een nieuwe supervariant. Zo’n nieuwe stam kan nog veel besmettelijker of virulenter zijn, maar bijvoorbeeld ook veel beter in staat om het immuunsysteem te ontwijken. De kans dat een dergelijke supervariant binnen twee jaar opduikt, is volgens Gupta 80 procent.
Het risico van zo’n gevaarlijke supermutatie neemt toe naarmate het virus veel rondgaat, zoals nu bijvoorbeeld het geval is in veel Europese landen. Gupta: “Als je kijkt naar de varianten die we tot nu toe hebben gehad, dan zijn die allemaal opgedoken in landen met hoge, ongecontroleerde transmissie: India, het Verenigd Koninkrijk en Brazilië. Er is een reden waarom we geen Singaporese of Zuid-Koreaanse variant hebben.”
De kans op een mutatie is het grootst bij mensen met een immuunsysteem dat grote moeite heeft om het virus op eigen kracht te verslaan. Het virus krijgt dan de kans om te ‘leren’ hoe het antilichamen kan omzeilen. Deze ‘les’ kan het gemuteerde vervolgens ook gebruiken bij andere mensen.
Het goede nieuws is dat er nu wordt gewerkt aan een nieuwe generatie coronavaccins die ons moeten wapenen tegen dergelijke mutaties. Gupta waarschuwt wel dat inentingen alleen niet genoeg zullen zijn. Anti-coronamaatregelen blijven nodig. “Het is veel beter om nieuwe infecties te voorkomen.”