Meta aangeklaagd voor kwaadaardige rol algoritme in bloedige burgeroorlog Ethiopië

Het algoritme van Facebook heeft de bloedige burgeroorlog in Ethiopië aangewakkerd. Dat is de beschuldiging in een nieuwe rechtszaak tegen Meta, het moederbedrijf van het sociale netwerk. Door haatberichten niet te verwijderen en in plaats daarvan juist te verspreiden, heeft Facebook een grote rol gespeeld in het oplaaiende geweld, aldus de aanklagers.

De rechtszaak werd dinsdag aangespannen door de Keniaanse mensenrechtenorganisatie Katiba Institute, samen met twee Ethiopische onderzoekers. Een van hen, Abrham Meareg, is de zoon van de Ethiopische wetenschaper Meareg Amara Abrha, die werd vermoord na een online haatcampagne tegen hem waarbij Facebook ondanks herhaaldelijke verzoeken niet ingreep. 

Meta verdedigt zich door te zeggen dat het bedrijf zwaar investeert in medewerkers en technologie die haatdragende inhoud moeten opsporen en verwijderen. Volgens de aanklagers schiet het bedrijf echter tekort in het trainen van die medewerkers en algoritmen in de talen die in het oorlogsgebied worden gesproken. 

Een van de slachtoffers was professor Meareg. In oktober 2021 verschenen er op Facebook talloze berichten waarin om de dood van de wetenschapper werd geroepen. De berichten waren in lokale talen opgesteld en bevatten naast etnische scheldwoorden ook de adresgegevens van Meareg. Een maand later werd de man vanuit zijn werk aan de universiteit naar zijn huis gevolgd door een groep gewapende mannen op motoren. Voor de deur van zijn woning werd hij doodgeschoten. Zoon Abrham Meareg had er in de voorafgaande perioden meermaals bij Facebook op aangedrongen de berichten te verwijderen, maar alle verzoeken werden afgewezen. Een van de berichten werd uiteindelijk verwijderd, maar pas nadat Meareg al dood was. 

Tijdens de burgeroorlog in de noordelijke Tigray-regio in Ethiopië vielen al honderdduizenden doden. Het conflict brak in 2020 uit tussen opstandige troepen uit de regio en de Ethiopische regering. Nog eens honderdduizenden mensen leven in hongersnood, miljoenen mensen zijn op de vlucht geslagen. Vorige maand werd een vredesovereenkomst gesloten, maar de afgelopen periode nam het geweld tussen de Amhara- en Oromo-sprekende gemeenschappen weer toe. 

Volgens de aanklagers zou onder andere Meareg nog leven als Facebook eerder had ingegrepen. Het sociale netwerk promoot volgens de aanklagers actief berichten die aanzetten tot haat en geweld, omdat dit soort berichten tot veel interactie van andere Facebook-gebruikers leidt. De aanklagers eisen 2 miljard dollar van Meta, wat gebruikt moet worden voor een hulpfonds voor slachtoffers van het dodelijke geweld in de regio.

Het is niet de eerste keer dat Facebook beschuldigd wordt van het verspreiden van haat en oproepen tot geweld in conflictgebieden. Eerder gebeurde dat ook al in Myanmar, Sri Lanka, Indonesië en Cambodja. Meta heeft eerder erkend niet altijd in staat te zijn adequaat op te treden tegen haatcampagnes in talen waarvoor het bedrijf niet voldoende mensen in huis heeft. Dat is onder meer het geval in Myanmar waar een genocide op de Rohingya-minderheid plaatsvindt.