Met een Groene Piet kweek je juist racisme

Hele decennia moeten als statige oceaanstomers aan me voorbij zijn gegleden zonder dat er ooit een serieuze gedachte aan Zwarte Piet in me opkwam. Wat een serene tijd.

Toen stak het anti-Piet protest op en werd alles anders. Eerst deed ik het af als een wel heel infantiele vorm van politieke correctheid. Zwarte Piet was racistisch en moest weg, kom zeg. Ja, natuurlijk was Zwarte Piet racistisch: daarom was hij juist zo belachelijk en hoefde hij niet weg. Omdat het vanzelfsprekende racisme waarvan hij een relict was niet meer bestond.  

Het protest zwol aan. Zoals meer mensen besloot ik me koste wat het kost niet in het debat te mengen. Werkelijk, ik had meer te doen. Helaas, ook die fase ging voorbij. Nu voel ook ik de behoefte mij over de kwestie uit te spreken. Droevig, en de vraag is wie er op zit te wachten, maar ik moet het kwijt; een vieze prop die me dwars zit.

De druppel was de voorpagina van Joop.nl , vorige week, waarop een afzichtelijk groen hoofd met rood kroeshaar prijkte. Dit was de nieuwe Piet die het op Haagse basisscholen voor het zeggen krijgt. Dit groene gedrocht is hoe Hollandse huichelachtigheid eruit ziet. Dit is het soort miserabele compromissen waar we in Nederland goed in zijn en waaraan louter extremistisch gif kan ontspruiten. 

De Groene Piet heeft bewerkstelligd wat ik ooit voor onmogelijk hield: Piet is een eigentijds racistisch symbool geworden. Een groene Piet is zoiets als ‘’Turkse mensen” of “joodse mensen” uit de monden van degenen die  woorden als “Turken” of “joden” als racistisch ervaren. 

Kinderen weten dat mensen niet groen zijn. Mensen zijn wit en zwart en van alles ertussen, maar  nooit groen. Op de vraag van Haagse kinderen waarom hun Piet groen is maar elders in het land zwart, zul je moeten zeggen dat een zwarte Piet verkeerd is. Zo kweek je racisten. Zo leer je kinderen dat het ertoe doet wat voor huidskleur iemand heeft.

Waarom geen zwarte Sinterklaas? Waarom geen witte Piet? Waarom geen zwarte en witte Sinten en Pieten in alle combinaties? Dat had onze perceptie van zwart en wit pas goed door elkaar geschud. Maar voor zo’n mooie oplossing zijn we te laf, te krampachtig, uiteindelijk dus kennelijk inderdaad te racistisch.

Als er een probleem is, is een Groene Piet niet de oplossing. Als een Groene Piet de oplossing is, is er geen probleem. Is er een probleem? Zwarte Piet is naar mijn idee te weinig een probleem. 

Let wel: Sinterklaas zal me wat. Het temerige ‘’hoe durven ze een kinderfeest te bederven’’ laat me koud. Sinterklaas is allang gecommercialiseerd en die verwende Hollandse rotkinderen wennen er maar aan. 

Racisme bestaat en lijkt toe te nemen. Leg het oor te luisteren in buurtcafé en bejaardenhuis. Een van de populairste politici praat over vluchtelingen alsof het Untermenschen zijn. Reken maar dat een hoop Nederlanders dat mooi vinden. Het onderwijs raakt gesegregeerd. Dat zoveel allochtonen middenstanders zijn, komt omdat ze als sollicitanten worden gediscrimineerd.

Racisme moet je bestrijden, maar ageren tegen Zwarte Piet is de meest onnozele manier om dat te doen. Het is schadelijk omdat het afleidt van veel concretere en ingrijpendere manifestaties van racisme. Groene Pieten zullen racisme niet terugdringen, integendeel. 

Zwarte Piet is een racistisch symbool, ja. Voor racisten. Voor types die een zwarte man ‘’hé Zwarte Piet!” naroepen. Dat doen niet alle mensen die aan Zwarte Piet hechten. Daar voelen nog veel Nederlanders zich oprecht te goed en fatsoenlijk voor. Voor hen vertegenwoordigt Zwarte Piet enkel Zwarte Piet, dus eigenlijk niets. Deze mensen impliciet voor racist verslijten is onrechtvaardig maar maakt ook het slechtste in ze wakker. Het maakt alsnog racisten van ze. Want de kiem van de onverdraagzaamheid zit in ons allen. 

Wie discriminatie wenst tegen te gaan, moet ook zichzelf oefenen in verdraagzaamheid. Neem schrijver dezes: ziet zichzelf graag als moderne, tolerante kosmopoliet. Maar zijn latente afkeer van islamitische hoofddoekjes kan hij diep in zijn hart niet overwinnen. Ik kan er nog zo veel weldenkendheid, begrip en relativering tegenaan gooien – als ik morgen wakker word en er zijn geen hoofddoekjes meer, zal de wereld voor mij een beetje mooier zijn geworden. Die hoofddoekjes zijn een afwijzing van mijn overtuigingen, ze symboliseren voor mij de onderdrukking van het individu. Ik weet dat dit niet meer dan een beetje  klopt, maar zo voel ik het. Het zit diep.

En dat is wat er mis is met het anti-Piet-activisme: het is niet ongegrond, maar net als racisme te veel gebaseerd op gevoel, en met gevoel is het moeilijk discussiëren. Op basis van gevoel kun je moeilijk legitiem iets afdwingen. Het is een utopische benadering van een concreet, ernstig probleem.  

Sorry, moslima’s, maar kijk: jullie recht een hoofddoekje te dragen zal ik fel verdedigen. Ook al vind ik hoofddoekjes stom. Omdat ik weet dat emancipatie en hoofddoekjes uiteindelijk weinig met elkaar hebben uit te staan. Zo zit dat ook met Zwarte Piet en racismebestrijding.