‘Mensen hebben vaak gewoon geen benul wat visserij is’

Kennismaken met BBB: Anja Keuter, visser op Urk

Hoe ziet Nederland eruit als het aan de BoerBurgerBeweging ligt? BBB doet overal mee aan de Provinciale Statenverkiezingen en wordt naar verwachting een van de grotere partijen. Hoog tijd voor een kennismaking: wat wil deze partij en wat moeten groene stemmers daarvan denken? Op Urk ontmoet ik Anja Keuter. Ze was jarenlang gemeenteraadslid en is nu BBB-lijsttrekker in Flevoland. Vanuit haar woonkamer zie je de twee kotters van haar bedrijf liggen. Ze kwam door haar man in de visserij terecht. ‘Ik deed de boekhouding en ben toen meegegaan om te vissen. Ik wil snappen waar hij het over heeft.’

Hoe ziet uw vissersbedrijf eruit?

‘Wij hebben een familiebedrijf en doen aan kleinschalige visserij. We vissen op het IJsselmeer en de Noordzee. Je moet dit doen omdat het je roeping is. Dit werk is ambachtelijk: er zit veel handwerk bij en je moet niet je uren gaan rekenen, want dan kan het niet uit. Als je visserij niet met plezier doet, stop je binnen een jaar. Je moet dit niet doen om geld te verdienen. Wij hebben ook een visgroothandel en daar verdienen we het geld. Mensen hebben vaak geen benul wat visserij is. De visserij mag niet bestaan.’

Vindt u dat echt?

‘Zo voelt het. De regelgeving wordt continu aangepast, dus wij kunnen nooit tien jaar vooruitkijken. Er worden gebieden gesloten voor windparken, maar dat zijn juist gebieden waar wij goed kunnen vissen. Door brexit mogen we ook niet meer bij de Engelse kust komen. De olieprijzen zijn bizar hoog. We zijn één Europa, een level playing field, maar in Frankrijk betalen ze vijftig cent minder voor olie dan wij. Die vis komt wel op dezelfde markt terecht. De vissers hadden pulsvisserij bedacht zodat ze een stuk zuiniger konden vissen. De Fransen vissen met oude troep en konden daar niet tegenop. Ze hebben zo’n sterke lobby opgezet dat de pulsvisserij werd verboden. Dat moet je de Fransen nageven: ze komen wel op voor de vissers. Dat doen ze bij ons niet.’

Waarom ging u de lokale politiek in?

‘Wij hebben ons huis zelf gebouwd en toen werden we best wel tegengewerkt. Het was best wel een gedoe met alle regels. Toen dacht ik: ik kan goed voor mezelf opkomen en ik heb een grote mond, maar iemand die niet zo’n grote mond heeft als ik, hoe wordt die behandeld? Die krijgt niets voor elkaar. Toen dacht ik: dan ga ik er zelf wel zitten. Ik vond het verslavend dat je invloed hebt. Je wordt er in de supermarkt op aangesproken, dus je kunt niets doen wat de mensen niet aanstaat.’

‘Wij konden met iedereen altijd goed samenwerken. We moesten een keer een bezuinigingsslag maken van twee miljoen. Dat is voor de gemeente echt heel veel geld. Toen hebben we met de hele gemeenteraad achter gesloten deuren overlegd. Dus zonder politiek te voeren: hoe komen we aan twee miljoen? Kan de schoonmaak wat minder? Ook grotere dingen, de buitenruimte? We hebben toen samen een plan gemaakt. We kunnen elkaar de tent uit vechten, maar we weten dat het moet, dus dan kunnen we het beter samen doen. Dan heb je echt iets bereikt. Daar is geen oppositie en coalitie bij.’

U bent alweer een tijdje weg uit de gemeenteraad. Waarom gaat u terug de politiek in?

‘Zoals er met de boeren wordt omgegaan, dat is echt onrecht. In de krant stond dat als al het vee weg is, het nog steeds niet aan de stikstofnormen voldoet. Je legt dat wel bij een boer op tafel, hè? Ze gaan ermee naar bed, met die stress: moet ik wel of niet stoppen? Bij de bank hoef je niet meer aan te kloppen. De hele bedrijfsvoering is stilgelegd. Het kan misschien wel vijf jaar duren voordat ze eindelijk een regeling hebben bedacht. Dan denk ik: zorg er dan voor dat je het eerst goed op de rit hebt, dat je weet wat je wilt en hoe dat moet. Ga dan in gesprek. Nu is het elke keer weer anders. Het CDA zet geen grote mond op in de coalitie. Ik geloof dat Derk Boswijk dit wel ziet. Als ik nu CDA of ChristenUnie was geweest had ik de stekker eruit getrokken.’

Er is toch geen makkelijke oplossing voor het stikstofprobleem?

‘We hebben op papier een probleem gecreëerd. Toen we Natura2000-gebieden aanwezen, werd er niet nagedacht. Voor wensnatuur is Nederland te klein. Echte natuur is wat je van oorsprong hebt. Wij hebben alleen de Veluwe. Je moet natuurlijk een leefbare omgeving hebben en lekker met de kinderen naar buiten kunnen. Natuurlijk moet je je leefwereld mooi en groen houden. Maar de Oostvaardersplassen zijn onhoudbaar. Ik vind het zielig dat die dieren daar verhongeren.’

‘Ik denk ook dat je Europees moet kijken. We zijn een heel klein landje, hè? Frankrijk en Duitsland zijn ontzettend groot, dan denk ik: moet je niet een Europese kaart maken? Nederland zit nu eenmaal vol landbouw en veehouderij, maar dat is elders anders, dus laten we accepteren dat het in Nederland wat roder is. Wij zijn zo dichtbevolkt en zo klein, maar we hebben wel de meest vruchtbare landbouwgrond van Europa. In Italië kunnen ze sommige gewassen niet meer verbouwen door de droogte. Wij hebben het juiste klimaat met genoeg regen. Moet je niet wat groter kijken? De schaalvergroting is altijd gestimuleerd door de regering. Dat is de enige manier om je bedrijf staande te houden.’

De landbouw moet gewoon verduurzamen, hoor ik GroenLinks zeggen.

‘Dat is een mooi praatje, maar dat klopt niet. Ik praat vanuit mijn eigen praktijk. Wij hebben een klein bedrijf maar de eerste 25.000 euro gaat elk jaar naar Den Haag aan vergunningen. Die moeten wel opgehoest worden. Daar ga ik naar werken. Die boer heeft dat net zo. Ik denk dat ze niet weten hoeveel er onderaan de streep overblijft.’

GroenLinks komt heus wel enthousiaste biologische boeren tegen.

‘Er zullen er best een paar zijn. Wij zeggen: er mag ook best een stukje bedrijvigheid en een stukje industrie bij. Daar heb ik geen enkel probleem mee. Met biologisch ga je de wereld niet redden. Ik moest vorige week een pond gehakt hebben voor de macaroni. Ik sta bij de supermarkt en er was weide-gehakt en gewoon gehakt. Dat scheelde één vijftig. Ik gooi dat door de macaroni. Dan neem ik de goedkope. Biologisch moet je doen omdat je dat kunt betalen en omdat die dieren dan meer ruimte hebben gehad. Ik gun ze dat, maar heel veel mensen kunnen die één vijftig helemaal niet missen.’

Het is toch belangrijk dat je goed met dieren omgaat?

‘Wij mogen dieren eten en slachten, daar ben ik van overtuigd. Je zult van mij geen vegetariër maken. Je mag een dier niet mishandelen. Ik vind het fijn als een koe in de wei kan en een varken de ruimte heeft. De legbatterij is terecht afgeschaft, dat is nergens voor nodig. Koeien mogen nu soms niet in de wei vanwege de stikstof. Dan denk ik: koeien horen in de wei. Het is een beetje dubbel. Wij mogen dieren wel houden. Ik ken een boer en die heeft een paar varkens en die zien geen daglicht. Hij zegt dat het anders niet uit kan, maar dat hij wel die varkens nodig heeft voor de inkomsten. Dat vind ik sneu, maar de boer moet ook zijn rekeningen betalen.’

BBB doet voor het eerst mee aan de Provinciale Statenverkiezingen. Ik praat met vier kandidaten over hun visie op natuur, milieu, landbouw en duurzaamheid.