Mensen die de gewelddadigheden van Israël nog steunen lijken bewust onwetend te willen blijven

Weer veel gedoe over Gaza. Er komt een hoop commentaar op de vergelijking met de protesten tegen de oorlog in Vietnam die ik in mijn vorige stuk maakte. Zo schrijft iemand dat Palestina, anders dan Vietnam, geen land is, dat de Palestijnen zelf op 7 oktober de rust hebben verstoord en dat Israël het enige land is waarin Joden veilig zijn. Ik zie dat allemaal anders.

Zo is Palestina wel degelijk een land. Of dat zou het moeten zijn, want Israël heeft die gebieden al vanaf 1967 bezet. Westerse landen erkennen Palestina niet, maar dat is een andere kwestie. Toevallig werd er vrijdagavond binnen de Verenigde Naties (VN) gestemd over de vraag of Palestina lid kan worden van de VN. Bijna driekwart van de 193 aangesloten landen was voor, maar Amerika sprak wederom haar veto uit. “Tegen driekwart voor de stemmen ingaan,” schreef ik onder het bericht van de NOS. “Zo democratisch is Amerika dus. En wie er iets van zegt is een schurkenstaat, as van het kwaad, een antisemiet of wat voor slechts dan ook.” Nederland onthield zich trouwens van stemming. Ik weet niet of dat neutraliteit moet uitstralen, maar het is natuurlijk gewoon steun aan Israël. Rutte zal zijn vriend Bibi Netanyahu nimmer tegen het hoofd stoten. Hoe stoer hij voor de bühne ook praat over rode lijnen en game changers. Netanyahu houdt inmiddels huis in Rafah en Rutte doet helemaal niets.

Dan de uitspraak dat het voor 7 oktober allemaal zo rustig en vreedzaam was in Gaza. Voor 7 oktober leefden de Israëliërs wellicht relatief veilig, maar de Palestijnen hadden ook toen al geen enkel perspectief. Om de Gazastrook stond en staat een groot hek en het Israëlische leger bepaalt wie er in en uit gaat, draait aan knoppen voor gas, water en elektra en sloopt expres olijfboomgaarden waarmee Palestijnen in hun levensonderhoud voorzagen. Ondertussen stichten kolonisten op de Westelijke Jordaanoever illegale nederzettingen en jagen ze daar mensen uit hun huizen en van hun land. Dit laatste gaat tot op heden door. Dat zorgt natuurlijk voor fricties en soms gewelddadige reacties en daardoor voor onveilige situaties. Sowieso voor de Palestijnen, maar natuurlijk ook voor de Joodse bevolking.

Of Joden veilig zijn in Israël hangt dus af van wie je spreekt. Vaak is het ook maar net wat uitkomt. Sommigen zeggen veilig te zijn zodat ze kunnen claimen dat ze nergens anders beter kunnen zijn dan daar en anderen zeggen dat ze van alle kanten bedreigd worden en regelmatig de schuilkelders in moeten omdat er raketten op hun afgevuurd worden. Dat laatste is sowieso waar. Israël wordt van alle kanten bedreigd, omdat Palestijnen en de landen om Israël heen het ongelofelijk vinden dat daar in 1948 zomaar een nieuw land is uitgeroepen. Dat vonden ze toen en dat vinden ze nog steeds. Het Westen zat met de Joden in hun maag na eeuwenlang antisemitisme in Europa en voelde zich schuldig over de holocaust en vonden het daarom meer dan prima dat de Joden massaal hun heil zochten in het Midden-Oosten. Arabische landen mochten dus een Europees probleem oplossen door ‘vluchtelingen’ een staat te laten oprichten in gebied waar al mensen woonden. En zoals vaak gezegd wordt als tegenwerping of legitimatie, woonden in dat gebied ook Joden. Dat klopt, maar niet als dominante groep die de andere bewoners als tweederangsburgers ziet en voor hen aparte wetten maakte en rechtbanken heeft opgericht. Israël is een Joodse Staat voor Joodse mensen waarvoor de Joodse wet geldt en als je anders bent, krijg je een aparte behandeling met andere regels.

Met deze opsomming zou ik het gedrag van de Israëliërs koloniaal kunnen noemen en hun bestuur een apartheidsstaat, maar dan ontstaan er allerlei verwijten en dat leidt zo af. Wat ik denk ik wel kan zeggen is dat Palestijnen, en de Arabische landen om Israël heen, Israëliërs als bezetters beschouwen en Amerika als een land dat die bezetting goedkeurt en zelfs militair en financieel steunt. Dat zet veel kwaad bloed. Wij, het Westen, zien dit verzet tegen de bezetting als terreur en kunnen dat beeld blijkbaar maar moeilijk kantelen. Misschien leren we dat pas als Nederland weer eens bezet wordt. Dan zien we de terroristen die in verzet komen ongetwijfeld als vrijheidsstrijders en maken we hen tot helden in films en spannende verhalen en geven we hen lintjes en eerbetuigingen bij iedere herdenking. Zo’n perspectiefwissel is blijkbaar niet mogelijk als je het niet zelf meemaakt.

Dat onvermogen maakt me een beetje cynisch en dat cynisme zien kwaadwillenden als polariseren. Ik ben niet voor polariseren. Juist niet. Ik stond laatst met joodse Nederlanders op het Waterlooplein te demonstreren. Polariseren deze joodse Nederlanders dan ook? Mag je dan niet meer je ongenoegen uiten tegen de lakse houding van de Nederlandse regering omdat je het risico loopt anderen voor het hoofd te stoten? En geldt dit dan ook voor boeren, klimaatactivisten, boze toeslagenouders, inwoners van Groningen, jongvolwassenen die geen huis kunnen vinden en noem maar op? Polariseren zij dan allemaal? Het zou natuurlijk fijn zijn als we eensgezind zijn, maar wat houdt die eensgezindheid dan in? Staan we dan als een blok achter de vervuilende boeren of achter de klimaatactivisten? Achter de ruim veertigduizend doden die Israël nodig achtte voor haar zelfverdediging of achter de mensen die wensen dat ook Israël zich gewoon aan het internationaal recht houdt? Achter het wantrouwen van politieke partijen waardoor mensen met een migratieachtergrond op zwarte lijsten kwamen en in de problemen kwamen met de belastingdienst of achter mensen die vinden dat buitenlanders onze banen en huizen afpakken en vooral profiteren van de Nederlandse staat? Achter de grote bedrijven die belastingverlaging eisen voor een beter vestigingsklimaat of achter de docenten, verplegers, hulpverleners en kunstenaars die vragen om meer geld voor zorg, onderwijs, cultuur en welzijn? Ik noem maar iets. Waar moeten we het dan allemaal over eens zijn? En wie dicteert dan dat wereldbeeld? En waar is dat beeld dan op gestoeld? Mogen we het oneens zijn of verlangen de mensen die roepen om eensgezindheid eigenlijk naar een dictatuur?

Ik weet het niet. Zo heb ik tal van vragen. Ook over de demonstraties van afgelopen week. Die liepen aardig uit de hand en dat is natuurlijk verre van de bedoeling. Het is ook onhandig omdat dit koren op de molen is van iedereen die kritiek op Israël schuwt. Beter hadden we deze fans van Netanyahu geen munitie gegeven. Bijvoorbeeld BBB-leider Van der Plas die via X meteen ‘schoonvegen die bende en oppakken dat tuig’ de wereld instuurt. Ik vraag me af hoe juist zij dit kan schrijven. Ze steunt de boeren als zij met tractors wegen blokkeren, midden op straat hooibalen in de fik steken, asbest en ander afval storten, mestwagens leegkiepen voor provinciehuizen, een provinciehuis binnenrijden en politici met veel kabaal en dreigementen opzoeken thuis en nu stuurt uitgerekend zij zo’n raar bericht over demonstrerende studenten. Het is wonderlijk hoe incongruent Van der Plas blijkbaar over demonstreren denkt.

En ik vind het ook wonderlijk hoe de vreedzaam begonnen demonstraties van de studenten zo uit de hand hebben kunnen lopen. In de eerste analyse werd er nog gesproken over ongeveer tien pro-Israël demonstranten die uit het niets met vuurwerk gingen gooien en met stokken begonnen te slaan. Later hoorde ik daar nog maar weinig over. En ook niet over de Romeo’s, de ME-leden in burgerkleding (dit keer met Palestijnse shawls, Keffiyehs), die uit ME-busjes stapten en onrust veroorzaakten onder de menigte zodat hun collega’s met schilden en wapenstok de boel schoon kunnen vegen. Ik heb daar beelden van gezien, maar in de nabeschouwing heb ik hier niets over gehoord. Ik hoorde trouwens voor het eerst over deze ‘ME in burgerkleding’ tijdens de protesten tegen de coronamaatregelen en toen dacht ik nog dat het bij een complottheorie hoorde. Inmiddels zie ik ze zelf steeds vaker. Ook bij de demonstratie op het Waterlooplein tegen de komst van de Israëlische president Herzog bij de opening van het Holocaustmuseum. Ik zag toen zeker zes mannen uit een ME-bus stappen en richting het Waterlooplein lopen. Een half uur later was daar een opstootje en beëindigde de ME het protest, terwijl de demonstranten even daarvoor nog rustig op de grond zaten te zingen. Ik vond het vreemd dat de politie zo met mensen omging, maar begreep het ook wel. Zonder chaos heeft de politie immers weinig reden om in te grijpen en daarom creëren ze die chaos zelf. Anders kunnen die vreedzame demonstraties eeuwig doorgaan.

Zo kan ik ook eeuwig over Israël en Gaza blijven schrijven. Bijvoorbeeld over dat het antisemitisch wordt genoemd Joodse Nederlanders te vragen naar hun opvattingen over Israël. Dat is ook vervelend en pijnlijk, maar dit lijkt me niet direct antisemitisme. Tenzij je consequent bent en vindt dat moslims die ter verantwoording werden geroepen na de aanslagen van 11 september 2001 of de aanslagen in Madrid, Londen, Parijs of waar dan ook, een uiting waren van moslimhaat. Maar over moslimhaat hebben we het nooit. Jongeren met een Arabische klinkende achternaam krijgen al jaren een lager schooladvies, moeilijker een stageplaats en amper een baan. Over deze discriminatie, en de gevolgen daarvan, hebben we het zelden. In plaats daarvan stemt een groot deel van het land op een politicus die openlijk roept om minder Marokkanen en alles wat aan de islam doet denken het land uit wil. Ik heb dit vaker aangekaart en raak er niet over uitgeschreven. Ook niet over mensen als de oud-ChristenUnie leider Gert-Jan Segers die maar doorgaat met zijn onvoorwaardelijke steun aan Israël en op X iedereen voor antisemiet uitmaakt die vraagtekens zet bij de acties in Gaza. Zelfs commentaar op de Israëlische bijdrage aan het songfestival duldt hij niet. Iemand vraagt op X aan Segers hoe het staat met zijn door het christendom gevormde morele kompas. Ik kan het niet laten daaronder te zetten; ‘Het probleem is dat God niet bestaat. Mensen als Segers weten dat en creëren hun eigen verhalen om het volk te mennen. Als Segers wel in God zou geloven, weet hij dat hij een groot probleem heeft in het hiernamaals. Hij is immers zeer selectief lief geweest.’

Zo zijn er een hoop mensen selectief lief. Ze kijken weg van het geweld in Gaza en spreken kwaad over mensen die het geweld veroordelen. Ik begrijp dat steeds minder. Een ruime meerderheid van de Verenigde Naties vindt dat de aanvallen moeten stoppen, het Internationaal Gerechtshof vindt de gewelddadigheden naar genocide neigen, de meeste heftige filmpjes gaan de wereld over en de enige nieuwszender die nog nieuws kon brengen uit Gaza is door Israël verboden. Toch blijven mensen stoïcijns achter Israël staan. Ze hadden het kunnen weten, maar ze blijven bewust onwetend. Of ze doen alsof. Het zijn de kinderen van Rutte. Mensen die straks net als hij kunnen zeggen dat ze ergens geen actieve herinneringen meer aan hebben en die sorry zeggen voor iets dat hen niet echt spijt. Ze zullen de schrijvers zijn van de nieuwe zwarte bladzijden van onze geschiedenis.