Mariëtte Hamer: ‘Collega’s moeten ingrijpen bij grensoverschrijdend gedrag’
Mariëtte Hamer, die volgende week begint aan haar nieuwe functie als regeringscommissaris seksueel overschrijdend gedrag, vindt dat collega’s moeten ingrijpen als er sprake is of lijkt te zijn van grensoverschrijdend gedrag. Dit zegt ze in de podcast Betrouwbare Bronnen.
Hamer: “Het begint vaak met taal. Je moet je afvragen: wat zeg je nu eigenlijk tegen elkaar? Er is vaak een derde bij. Het kan zó helpen als die derde persoon zijn mond opentrekt. Want dan neutraliseren we het al zodra het wordt gezegd.”
Dat geldt ook voor het debat in de Tweede Kamer, zegt Hamer die vorig jaar zomer in opdracht van de Kamer kabinetsinformateur was. “Toen PVV-leider Geert Wilders tegen VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans zei dat zij de masseuse van Mark Rutte was, dacht ik: waar is dit voor nodig? Het is seksistisch en heel beledigend. Toen had iemand moeten opstaan en zeggen: hee hallo, zo doen wij dat niet met elkaar. Zo praten wij hier niet, hou het even bij de inhoud!”
Hamer vindt het belangrijk dat Kamerleden elkaar op hun gedrag aanspreken. “Zodat niet de Kamervoorzitter dit hoeft te doen. Neem het een beetje voor elkaar op!”
Zelf was Hamer jarenlang Kamerlid en ook enige tijd fractievoorzitter van de PvdA. “Ik heb geleerd: wees fel op de inhoud en zacht op de persoon. Je blijft netjes naar elkaar en behandelt elkaar respectvol. In onderhandelingen heb ik wel eens dossiers gehad waarop mijn antwoord alleen maar nee was. Maar dat kun je alleen maar doen met respect voor je opponent. Nooit onder de gordel, of lelijke dingen zeggen. Dat iemand knettergek is of zo.”
Als regeringscommissaris wil ze analyseren wat er aan de hand is en het debat aanjagen. “Ik ga allereerst op een rij zetten in welke situaties grensoverschrijdend gedrag voorkomt en hoe we tot nu toe geregeld hebben daarmee om te gaan. Kun je klachten melden, zijn er genoeg vertrouwenspersonen, is de hulpverlening op orde?”
Gelukkig is hierover al heel veel opgeschreven, zegt Hamer. “Ook als er geen seksueel geweld aan te pas komt, gaat grensoverschrijdend gedrag over machtsverhoudingen. Iemand die zijn positie misbruikt. Soms onbewust.”
Oud SER-voorzitter Mariëtte Hamer begint komende week als regeringscommissaris. Op de dag dat Hamers nieuwe functie bekendgemaakt werd, vertrok PvdA’er Gijs van Dijk uit het parlement. En later werd Nilüfer Gündoğan uit de fractie van Volt gezet. Allebei na beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag. Hamer zet vraagtekens bij de wijze waarop dat ging. “Op welk moment breng je iets naar buiten? Het zijn vaak ongelijksoortige situaties. Dingen zijn meestal moeilijk te bewijzen. Als er dan niets uit het onderzoek komt, denken we misschien: het probleem bestaat niet. Daar kun je veel kwaad mee doen.”
Ze wil werken aan een goede handelwijze. “Het is belangrijk hoe je zo’n procedure inricht, zegt Hamer. “Het beschadigt iemand als-ie onbewijsbaar beschuldigd is. Maar dit raakt ook het slachtoffer en de zaak als geheel. Hier wil ik over nadenken: kunnen we een code afspreken?”