Mag je de koran verbranden? Uiteindelijk wel

Pegida-voorman Edwin Wagensveld heeft eindelijk zijn zin gekregen. Toen hij voor de zoveelste keer op straat een koran ging verbranden – ditmaal in Arnhem – werd hij door een woedende menigte tegengehouden. De ME kwam eraan te pas en verscheidene agenten raakten gewond. Zo kon Wagensveld de moslims presenteren als gewelddadig en gevaarlijk.

K7, een samenwerkingsverband van moskeekoepels, stelt nu voor dat burgemeesters demonstraties waarbij korans worden verbrand, automatisch verbieden. Dat maakt deel uit van een 'Stappenplan tegen koranschennis'. Hun voorstel is duidelijk geïnspireerd door Denemarken waar sinds kort het verbranden van de  koran en andere heilige teksten verboden is. K7 motiveert zijn voorstel met een beroep op de 'religieuze vrede'.

Is dat een goed idee? Op het eerste gezicht wel. De acties van Edwin Wagensveld roepen automatisch de beruchtste boekverbrandingen uit de geschiedenis in herinnering: die in Duitsland na de machtsovername van Hitler. Het was geen initiatief van de nazipartij of van Goebbels maar van extreemrechtse studenten. Vóór 1795 kwam het trouwens in Nederland vaak genoeg voor dat in opdracht van het gerecht verboden boeken en pamfletten in het openbaar door de beul op het schavot werden verbrand. Dat zijn om zo te zeggen geen lekkere precedenten. Edwin Wagensveld staat in die traditie.

Bekend is het citaat van Heinrich Heine, een claus in een toneelstuk dat hij schreef over de Inquisitie die al eeuwen terug verbranding van de koran beval: "Waar men boeken verbrandt, verbrandt men uiteindelijk ook mensen”.

Ook de medaille van de moskeekoepels heeft twee kanten: als het verbranden van de koran – en andere heilige boeken – wordt verboden, dan mag dit met andere geschriften dus wél. Dat is dan officieel gesanctioneerd: bijvoorbeeld Das Kapital van Karl Marx of de Duivelsverzen van Salman Rushdie. De combinatie Satanic Verses en burning levert op Google 2.120.000 resultaten op.

Hier valt nog iets aan toe te voegen: in Nederland worden aan de lopende band boeken versnipperd en verbrand. Dat gebeurt als niemand ze nog wil hebben. Moet dat ook aangepakt worden? Of ben je straks alleen maar strafbaar als je boeken aan de vlammen prijsgeeft omdat de inhoud je niet bevalt?

Overigens bestaat er een derde mogelijkheid die al wordt toegepast bij het naakt lopen aan de openbare weg. Dat is in tegenstelling tot wat velen denken overal toegestaan behalve als anderen het zien en er aanstoot aan kunnen nemen. Men zou deze regel ook op boeken kunnen toepassen.

In dat geval is het in Nederland toegestaan aan de openbare weg boeken of andere geschriften te verbranden als anderen het maar niet zien en er aanstoot aan kunnen nemen. Zonder enige uitzondering. Een bijzondere positie voor heilige boeken zoals de koran is niet gewenst.

Tot zolang geldt: mag je de koran verbranden? Uiteindelijk wel.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: het wassende water.

cc-foto: Mo