Maak kinderen veerkrachtiger

Woensdag las ik een artikel in Het Parool over de bezorgdheid om suïcide onder jongvolwassenen. Zoals in het artikel werd gequoot: ‘Elke jongere die uit het leven stapt door zelfdoding is een zorgelijk feit.’ De zin die volgde: ‘Jongeren leren op school van alles, maar ze krijgen geen lessen over hoe om te gaan met teleurstellingen in het leven,’ zette mij aan het denken. 

Ja, educatie is erg belangrijk. Kortgeleden woonde ik een lezing voor leerkrachten bij waarin veerkracht centraal stond. En ja, we moeten zorgen dat kinderen veerkrachtiger worden en leren omgaan met de imperfectie van het leven. Alleen zoals zo vaak wordt dit meteen, en alleen, bij het onderwijs op het bordje gelegd. 

Maar wacht even…

Zijn leerkrachten tegenwoordig totaal eindverantwoordelijk voor de ontwikkeling van onze kinderen? Waar blijft de opvoeder in dit verhaal? Worden teleurstellingen in onze maatschappij van nu überhaupt wel geaccepteerd? 

Steeds meer kinderen groeien op in een beschermende wereld. Had je vroeger de curlingouder die in de rol van veger de weg voor hun kind, de curlingsteen, schoonveegde, vandaag de dag laten veel ouders hun kind tot het eindpunt van de curlingbaan niet meer los. En dan nog het liefst uitkomend op de beste plek. Mét een post ervan op sociale media. Want kijk hoe goed mijn kind het doet!

Lukt het hen zelf niet, dan wordt snel externe hulp ingeschakeld. De bijlesbureaus, tegenwoordig veelal gerund door leerkrachten die als Zzp’er meer denken te verdienen én minder uren willen maken, worden nog steeds uit de grond gestampt. En dan blijft het niet alleen bij extra oefenen maar krijgen we ook te maken met opmerkingen als: ‘Hij doet het in de één-op-één begeleiding zó goed, dat de bijlesdocent zegt dat het schooladvies wel een niveau omhoog kan.’ Het gaat hierbij om een totaal andere leeromgeving met andere eisen om te komen tot leren, waaraan zo’n conclusie wordt verbonden. Op die manier creëren we kinderen die zich alleen kunnen ontwikkelen wanneer hun omgeving perfect aan hen alleen is aangepast. Zorgt dat voor veerkracht? ‘Gefeliciteerd met jouw diploma, en veel sterkte in de maatschappij.’ 

Bij de particuliere en dus goed betaalde naschoolse opvang zijn de activiteiten steeds spectaculairder. Kinderen worden vermaakt en hoeven daar zelf bijna niets meer voor te ondernemen. Het kan niet gek genoeg, dus dat wordt de norm. 

Logeren heet tegenwoordig een slaapfeestje. Want zelfs dat moet bijzonder en uniek zijn. En de weekenden zitten zó vol dat kinderen op maandag regelmatig oververmoeid naar school komen. 

Als je kijkt naar de maatschappij van nu is het individu steeds belangrijker geworden. In combinatie met het laten zien aan de buitenwereld hoe leuk het allemaal is en hoe goed het allemaal gaat. We overvragen kinderen terwijl we ze niet meer leren om iets zélf te doen, te ondernemen, te vervelen, te leren van fouten, te overdenken en op zoek te gaan naar alternatieven. Terwijl juist dat een kind veerkrachtiger maakt. 

Dus aandacht voor hoe om te gaan met teleurstellingen zou zeker een grotere rol moeten krijgen. Dat gebeurt overigens al. Er zijn veel interessante sprekers, zoals eerdergenoemde Marcel van Herpen, die dit onderwerp aan de kaak stellen. 

Maar dit soort grote problemen kun je niet bij het onderwijs alleen neerleggen. Dat doe je met elkaar. 

cc-foto: Shawn Campbell