Lodewijk Asscher: PvdA moet trots zijn op ideologische veren

Een kwart eeuw nadat de toenmalige premier en PvdA-leider Wim Kok verklaarde dat “het afschudden van ideologische veren” bevrijdend kan zijn, heeft Lodewijk Asscher betoogd dat de PvdA juist “trots” moet zijn op die ideologische veren die de partij in staat stellen “ om mensen te laten vliegen ”. De huidige PvdA-leider zei dat maandagavond tijdens de Den Uyl-lezing , hetzelfde platform dat Kok in 1995 gebruikte om de ideologische veren af te schudden.

Volgens Asscher is de uitspraak van Kok – die overigens was bedacht door VVD’er Neelie Kroes , destijds de echtgenote van speechschrijver Bram Peper – verkeerd geïnterpreteerd. Menigeen zag Koks speech als het definitieve afscheid van de linkse koers die de PvdA in de jaren zeventig en begin tachtig had gevaren. “Daarmee werd Kok tekortgedaan”, meent Asscher.

In de jaren tachtig trok de PvdA naar het midden van het politieke spectrum en vanaf 1994 ging de partij regeren met de oude ideologische tegenpool de VVD. De PvdA was bepaald niet de enige sociaaldemocratische partij die rond die tijd een minder linkse koers ging varen. Wel liep de PvdA voorop: in 1997 prezen de Amerikaanse president Bill Clinton en de Britse premier Tony Blair Kok vanwege diens centristische koers.

De Engelse socioloog Anthony Giddens publiceerde in 1998 het boek ‘The Third Way’, waarin hij een ideologisch fundament legde onder de middenkoers van Blair, Clinton en Kok. Volgens Giddens was de tijd van de grote ideologieën voorbij. Veel progressieve partijen stopten met fundamentele kritiek op het kapitalisme. In plaats daarvan probeerden zij de scherpste kantjes van het vrije-marktdenken af te vijlen.

Sinds de financiële crisis van 2008 is het geloof dat de markt alle problemen kan oplossen, afgenomen. Ook Asscher wil weer een grotere rol voor de overheid. Die moet volgens de PvdA-leider onder meer gaan zorgen voor volledige werkgelegenheid en betaalbare woningen. Bedrijven zouden wettelijk verplicht moeten worden om werknemers te laten meedelen in de winst.

Bron: NOS