'Links' populisme blijkt ook in Duitsland helemaal geen medicijn tegen extreemrechts

Björn Höcke, de leider van de extreemrechtse AfD in de oostelijke Duitse deelstaat Thüringen, is als grote winnaar uit de bus gekomen. Höcke is een berucht extreemrechts politicus die onder meer is veroordeeld voor het gebruik van nazi-propaganda en deelnam aan marsen van neonazi's. Zijn partij, die bij de vorige verkiezingen nog tweede werd, haalde 32,8 procenet van de stemmen, een groei van ruim 9 procent ten opzichte van 2019. Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat een extreemrechtse partij als grootste eindigt bij demcoratische verkiezingen.

De christendemocraten boekten in Thüringen een kleine winst en eindigden als tweede met 23,6 procent. De voorheen grootste partij Die Linke is gehalveerd als gevolg van een splitsing in de partij. Van de 31 procent uit 2019 is nog bijna 29 procent over maar nu wel verdeeld over twee partijen. De originele partij haalde 13,1 procent, terwijl de afsplitsing van Sahra Wagenknecht, de naar haar vernoemde BSW, 15,8 procent haalde. Wagenknecht, die zelf een Iraanse achtergrond heeft keert zich tegen migranten en staat een Moskou-vriendelijke politiek voor. Ze voert campagne met een zogeheten 'anti-wokeagenda'. De ook in sommige Nederlandse kringen populaire opvatting dat de politiek van Wagenknecht een middel zou zijn om de opkomst van extreemrechts tegen te houden is opnieuw gelogenstraft. De AfD groeide juist, alleen Wagenknechts voorheen eigen partij betaalde de - hoge - prijs voor haar strategie.

Die Linke leidde de vorige regering in Thüringen. Co-voorzitter van de BSW Amira Mohamed Ali stelt nu als eis voor regeringsdeelname dat het buitenlands beleid van de Bondsregering gewijzigd wordt. Zo zouden er in Duitsland geen nieuwe raketten mogen worden geïnstalleerd om het land te verdedigen tegen een dreigende Russische aanval. Ook moet de hulp aan Oekraïne stopgezet worden.

De landelijke regeringspartijen SPD, Groenen en FDP, die in 2019 in Thüringen gezamenlijk nog geen kwart van de stemmen haalden, krijgen dit keer nog een extra klap. De FDP haalt de kiesdrempel, die in 2019 nipt bereikt werd, nu niet meer. SPD en Groenen, eerst goed voor 13,4, halen nu bij elkaar minder dan 10 procent. De opkomst was opvallend hoog. Volgens de Duitse media speelde afkeer van Berlijn een grote rol bij de kiezers.

De democratische partijen hebben voor de verkiezingen verklaard niet met de AfD samen te werken. Ook de BSW wil niet van samenwerking met extreemrechts weten. De AfD wordt door de Duitse veiligheidsdiensten gezien als een gevaar voor de democratie en niet zonder reden. In Saksen werd de partij tweede.

Geert Wilders, die hielp bij de opbowu van de AfD en er de gewoonte op nahoudt buitenlandse extreemrechtse partijen te feliciteren met hun overwinningen, houdt zich dit keer stil op X.