Lieve werkgevers, gratis geld bestaat niet

Steeds luider klinkt de roep om loonoffers. Het zou niet eerlijk zijn als het personeel met een vaste aanstelling de dans ontspringt, terwijl werkgevers hun reserves zien smelten als sneeuw voor de zon. Twee jaar geleden draaide de economie nog als een tierelier. Dat leidde niet tot een loongolf, integendeel. De werknemers merkten dat het zoet na het zuur van de kredietcrisis grotendeels aan hen voorbij ging. Het is dan ook een beetje dubbel om hen nu te vragen salaris in te leveren.

Maar nood breekt wet. Een groot deel van de Nederlandse ondernemers staat aan de afgrond. Economisch is de toestand van het land volstrekt vergelijkbaar met een oorlog. Wie dat ontkent, draagt geen mondkapje maar een roze spatbril. Alles moet bespreekbaar zijn. Ook loonoffers.

Er is een kreet die werkgevers en de met hen verbonden politici in de mond bestorven ligt: “Gratis geld bestaat niet”. Dat blijkt ook uit het populaire WNL-programma Dragons’ Den. De multimiljonairs die startups financieren, doen dat gewoonlijk in ruil voor een aandelenpakket. Ze nemen risico en ze willen daar  wat voor terug hebben.

Volkomen terecht.

Dit is in deze tijd het meest geschikte model voor werknemers. Als de baas een loonoffer vraagt, wil hij dat je in zijn onderneming investeert. Voor niets gaat de zon op. Gratis geld bestaat niet. Je gooit je zuurverdiende centen niet in een bodemloze put. Die bodemloze put hoort trouwens ook bij het  jargon van werkgevers en de met hen verbonden politici. Aan de basis van een  loonoffer hoort een geloofwaardig businessplan. De vraag is vervolgens wat er tegenover de gevraagde investering staat. Je kunt er een lening van maken die wordt ingelost als het weer beter gaat, waarbij dan wordt afgesproken welke criteria worden aangelegd. Een beter model is dat het personeel in ruil voor het loonoffer mede-eigenaar wordt van het bedrijf. Voor hoeveel procent is een kwestie van onderhandeling. Daarvoor zijn ongetwijfeld richtlijnen en rekenmodellen te verzinnen. Onafhankelijke adviseurs en mediatoren  zijn bij zulke onderhandelingsprocessen in veel gevallen onontbeerlijk. De Sociaal Economische Raad (SER) is de aangewezen organisatie om een stal van zulke experts te vormen waarop beide partijen een beroep kunnen doen.

Welkom in de Dragons’ Den, dames en heren werkgevers.