Leren de Duindorpers en de Scheveningers Groningen een leerrijke les?

Maandagavond zond EenVandaag een reportage uit over de tergend lakse wijze waarop de overheid de schade van de aardbevingsslachtoffers afhandelt nadat alle bobo’s – minister Wiebes voorop – om strijd hadden verklaard dat de slachtoffers hun centen veel sneller zouden krijgen. In beeld verscheen een managerstype met wit haar en een rode stropdas die uitlegde dat het aan onafhankelijke schade-experts ontbrak. Ondertussen zitten de Groningers letterlijk met de stukken en de ondernemers onder hen zien hun bedrijf verlopen. Tragisch is bijvoorbeeld de ondergang van het buurtcafé in Loppersum.

Dat belooft wat als straks de energietransitie op gang komt. Hoeveel schade zal bestuurlijk Nederland aanrichten, als het niet om scheurende huizen in een enkele regio gaat maar heel het land op de schop gaat omdat we massaal en onmiddellijk van het gas af moeten?

Aan deze weeklacht hebben de Groningers echter even weinig als aan de beleefde ontstemming die hun commissaris van de koning René Paas tot uitdrukking bracht.

De brave Groningers vestigen nu hun hoop op een Kamerdebat van volgende week. Daar zal minister Wiebes ongetwijfeld een schrobbering krijgen. Kamerleden zullen op het spreekgestoelte en achter de interruptiemicrofoon zeggen dat ze het spuugzat zijn en dat er moet worden doorgepakt. Daarna volgt de bestendig gebruikelijke praktijk van bestuurlijk Nederland. Is dit te doorbreken? Vallen de zelfingenomen bestuurders van dit land tot echte actie te pressen? Ik ben bang van wel. Duindorp en Scheveningen hebben rond de jaarwisseling het voorbeeld gegeven. Zij trokken zich bij het opbouwen van hun brandstapels van de richtlijnen der overheid niets tot weinig aan. Zij lieten de Haagse burgemeester Krikke duidelijk merken dat ze ook een stad vol rellen en brandstichting kon krijgen als ze dat niet allemaal door de vingers zag. De burgemeester van Den Haag nam geen risico en liet het feest met de torens toe. Ook volgend jaar zullen zij naar alle waarschijnlijkheid weer verrijzen. Het alternatief is een slag om Den Haag tussen de oudejaarsvierders en de mobiele brigade.

In Parijs hebben de gele hesjes president Macron tot concessies gedwongen, niet omdat zij een keurige manifestatie hielden met spandoeken en toespraken maar vanwege de casseurs die de binnenstad sloopten en een aanval deden op het presidentieel paleis.

We herinneren ons allemaal de uitspraak van minister Gerrit Zalm, die eens verklaarde dat hij een massademonstratie op het Malieveld niet had uitgelachen maar toegelachen. De bijeenkomst was dan ook prima verlopen. “We pikken het niet meer”, hadden de sprekers gezegd. “We zijn het zat”.  En de massa had gescandeerd van “actie, actie actie”. Daarna was iedereen met de trein naar huis gegaan.

Nederlanders zijn geen Fransen, wordt er de laatste tijd bezwerend gezegd. Wij missen het temperament. Wij doen zulke dingen niet, een ministerie aanvallen of het Binnenhof bestormen.

Toch hebben de autoriteiten met die eventualiteit rekening gehouden. Daarom zijn de toegangspoorten tot het centrum van de democratie zo smal en laag. Daarom is het hele complex zo verdedigbaar.

Om het grauw buiten de deur te houden. Voor het geval de Nederlanders toch eens onverhoopt een keer echt boos worden.