Robert Habeck, Duits vicebondskanselier namens de Groenen, heeft gewaarschuwd dat Duitsland en de Europese Unie zich moeten voorbereiden op een aanval na de Russische invasie in Oekraïne. "We verlangen naar vrede maar het eerlijke, bittere antwoord is dat er waarschijnlijk niet snel een goed einde aan de oorlog zal komen. Ook al zouden we dat anders willen. We moeten ons aanpassen aan de dreiging. Al het andere zou naïef zijn. Daarom is het het beste als we meer investeren in onze veiligheid. Wij, Duitsland, de Europese Unie, moeten onszelf overal op voorbereiden, ook op militaire aanvallen." Zijn woorden sluiten aan bij een soortgelijke alarmkreet van de Poolse premier Donald Tusk die zei: "Ik wil niemand bang maken, maar oorlog is niet langer een concept uit het verleden."
De twee leiders realiseren zich dat er sprake is van een vooroorlogse periode. Europa heeft twee wereldoorlogen meegemaakt omdat de toenmalige leiders zich indertijd niet konden voorstellen dat oorlog zou uitbreken. Veiligheidsdeskundige Fabrice Pothier zegt tegen DW dat er slechts twee opties zijn: of Rusland wordt gestopt bij de Pools-Oekraïense grens of bij de Russisch-Oekraïense grens. Hij constateert dat talmen met de levering van verdedigingsmiddelen de Europese vrede steeds verder in gevaar brengt. Oekraïne moet naar zijn mening ook geholpen worden de door Rusland bezette gebieden terug te veroveren om de vrede te verzekeren en de dreiging terug te dringen. "De beste manier om een oorlog te voorkomen is om er ons goed op voor te bereiden."
In een analyse in de Volkskrant wordt geconstateerd dat na twee wereldoorlogen en het verenigen van Europa nog steeds het probleem speelt dat landen te weinig samenwerken. De Europese veiligheid is daarom afhankelijk van de Amerikaanse defensie en die komt met een eventuele herverkiezing van Trump in gevaar.
Terwijl de mogelijke terugkeer van Trump in sommige kringen aanleiding is voor wilde fantasieën over ‘Europa’ dat zich eindelijk opricht, zien ze bij de Navo een weerbarstiger realiteit. Het Frans-Duitse leiderschap ‘faalt volledig’ wat betreft vraagstukken over oorlog en vrede. Militair zelf optreden is ‘de eerste twintig jaar’ geen optie – ‘zeker niet met deze mindset’.
Het christendemocratische Europarlementslid Riho Terras, voormalig hoofd van het leger van Estland, waarschuwt voor angst aanjagen. Dat is onverwantwoordelijk, ook al is de dreiging reëel, verklaart hij tegenover de Estse publieke omroep ERR. Estland is een van de landen die het meest bedreigd wordt het Russisch immperialisme nu Poetin de heroveraar vast van plan lijkt het uiteengevallen Sovjet-rijk te herstellen.
Volgens Terras moet Rusland duidelijk gemaakt worden dat een oorlog in Europa niet te winnen is. "Rusland heeft zijn militaire hervormingen onthuld, nieuwe legers worden opgebouwd in het noorden en westen. De eerste eenheden zijn er. Daarom ben ik er vast van overtuigd dat Rusland zich aan het voorbereiden is op een oorlog. Poetin is altijd een opportunist geweest, hij slaat toe waar mogelijk. Daarom moet NAVO zich concentreren op het voorkomen van de mogelijkheden. Ik geloof dat Poetin voelt dat het Westen niet volledig bereid is zichzelf te verdedigen omdat ze gewoon niet kunnen geloven dat zo'n conflict kan gebeuren."