Legt ‘gek’ Omtzigt bom onder kabinet of is hij doelwit karaktermoord?

Langzaam wordt er meer duidelijk over wat zich vorige week heeft afgespeeld tijdens het marathonoverleg dat de vier leiders van de coalitiepartijen tot diep in de nacht hielden over de begroting van volgend jaar. Eerder was al duidelijk dat VVD, BBB en PVV zich groen en geel ergerden aan Pieter Omtzigt, maandag pakt De Telegraaf uit met een groot achter-de-schermen-verhaal, waarin anonieme coalitiebronnen opnieuw inhakken op de NSC-leider.

“Zo wordt er gesproken over ’schreeuwen en huilen’ door Omtzigt. Details volgen: „Hij liep weer weg van tafel, keerde wel weer terug.” Volgens meerdere bronnen had het veel weg van de formatiegesprekken, waar getuigen ook veel huilbuien en weglopen van Omtzigt zagen. Die geschiedenis heeft zich volgens ingewijden min of meer herhaald. „Die man is gék”, kenschetst een betrokkene bij het Prinsjesdagoverleg van afgelopen week.”

Caroline van der Plas en Dilan Yeşilgöz nemen maandag geen afstand van de berichtgeving in De Telegraaf. Van der Plas verklaart bij Sven op 1 dat ze nog in gesprek wil met Omtzigt over wat hij onder een extraparlementair kabinet verstaat. “We moeten het erover hebben. Iedereen heeft kennelijk een andere opvatting van extraparlementair. Dan wordt het lastig”, meent ze.

Hoewel inmiddels voor iedereen duidelijk is dat dit kabinet niet extraparlementair is, maakt Omtzigt – eerder dit jaar nog de grote pleitbezorger van een extraparlementair kabinet – het wel heel bont. De Telegraaf meldt dat de NSC-leider zijn partijgenoten Eddy van Hijum (minister van Sociale Zaken) en Folkert Idsinga (staatssecretaris Fiscaliteit) bij de besprekingen met de drie andere coalitiepartijen betrok. “Het leek wel een NSC-clubhuis”, klaagt een betrokkene.

Het is niet voor het eerst dat anonieme bronnen hun beklag doen over Omtzigt in De Telegraaf. Ook tijdens de formatieonderhandelingen ruimde de krant vele kolommen in voor ongekende harde aanvallen op de NSC-leider. Het verst ging Telegraaf-journalist Wouter de Winther in de podcast ‘Afhameren’. De politiek commentator van De Telegraaf schilderde Omtzigt daarin af als een psychiatrisch geval. Omtzigt zou schreeuwen, “regelmatige huilbuien” hebben en vaak weglopen. “Dan moest Yeşilgöz, Plasterk of Van Hijum er weer achteraan”, aldus De Winther.

Elders wordt er inmiddels druk gespeculeerd over de betekenis van het verhaal in De Telegraaf. Zijn de verhoudingen binnen de coalitie zo slecht dat we rekening moeten houden met een snelle val van het kabinet of is hier sprake van een door de VVD ingestoken karaktermoord? Trouw-hoofdredacteur Wendelmoet Boersema wijst er in het radioprogramma Spraakmakers op dat De Telegraaf goede banden heeft met de VVD. Bij die partij bestaat veel ergernis over Omtzigt, bijvoorbeeld omdat hij blijft emmeren over de benoeming van Mark Rutte bij de NAVO. “Rommelt het dusdanig in het kabinet dat er scheuren komen? Of proberen ze onderling druk uit te oefenen”, vraagt Boersema.