Landjepik als taboe

Wie denkt dat Israël niet aan een veroveringsoorlog bezig is houdt zichzelf voor de gek

Wat wil Israël nou eigenlijk in de Gazastrook? Wie Nederlandse media volgt leest over het “vernietigen van de terreurbeweging Hamas”. Dat belooft een aanval op Gaza en dan Israëlische militaire heerschappij over de Gazanen. Maar de beelden, woorden en cijfers doen de vraag rijzen of Israël met een veroveringsoorlog bezig is, inclusief verwijdering van de bevolking. Het NOS-programma Nieuwsuur noemt dat een “radicale” mening en stelt dat het niet het beleid van het Israëlische bewind is om grondgebied in te nemen. Maar is die optie wel zo makkelijk van tafel te vegen?

Over de vraag of Israël Gaza wil inpikken bestaat geen twijfel, want het wordt al beschouwd als eigen grondgebied. Het regeerakkoord claimt expliciet de soevereiniteit over al het land dat de wereld Palestina noemt. In schoolklassen, overheidsgebouwen, massamedia en overheidscommunicatie, maar ook als Netanyahu in de VN over een “nieuw Midden-Oosten” komt praten: heel het voormalige mandaatgebied Palestina wordt als eenheidsstaat Israël getoond. Inclusief Gaza.

Gaza is dus op papier al geannexeerd door Israël, maar wat moet er gebeuren met de 2,3 miljoen Gazanen die klaarblijkelijk tot nu toe getolereerd werden? De woorden van de Israëlische autoriteiten doen het ergste vrezen. Nog voor de aanval op Israëlische militaire installaties en dorpen op 7 oktober slecht en wel afgelopen was klonk vanuit regeringspartijen al de kreet om verovering van Gaza. Ook het verdrijven of zelfs uitroeien van de bevolking (“Jerichoraket! Jerichoraket!”) was geen taboe. Later sprak een minister over kernwapens als serieus overwogen optie. Netanyahu spoorde zijn troepen aan “de Amalekieten niet te vergeten”, verwijzend naar een stam uit de buurt van Gaza die volgens Joodse religieuze teksten tot het laatste kind en huisdier moest worden gedood.

Uit de mond van ministers en militaire leiders is opgetekend dat “geen Gazaan onschuldig is”, “Gaza kleiner moet worden”, dat er een “nieuwe Nakba” komt en dat Gazanen naar de Sinaï in Egypte moeten vluchten. Twee gelekte rapporten van denktanks die gelieerd zijn aan Netanyahu analyseren hoe de Palestijnse bevolking uit Gaza kan worden verwijderd. De woorden van militairen in Gaza sluiten hierbij aan. Vele posts op sociale media tonen teksten en video van soldaten die spreken over “ons Gaza” of “verovering, verdrijving en kolonisatie”. Vlaggen worden opgehangen en menora’s opgetrokken. Zelfs een religieuze school werd geopend.

De militaire daden spreken nog luider. De meeste huizen in Gaza zijn onbewoonbaar gemaakt en de ziekenhuizen in grote delen van de strook al onbruikbaar. De waterzuiveringsinstallaties en universiteiten liggen in de as. Van de geschatte 20.000 tot 30.000 Hamas-strijders is slechts een kleine minderheid uitgeschakeld, maar die aantallen komen wel in de buurt van het aantal gedode burgers en het aantal afgeworpen bommen. Individuele dreigementen en daaropvolgende precieze aanvallen wijzen op ziekenhuizen, journalisten, artsen, archieven en intellectuelen als gerichte doelen. Dat zijn niet de statistieken en daden die horen bij een aanval gericht op “Hamas”, maar op Gaza als bewoonbaar gebied en functionerende maatschappij.

De aanvalsstrategie spreekt boekdelen. Per deel van de Gaza, van noord naar zuid, wordt een bombardement gestart, de bevolking opgeroepen te vertrekken, en dan het bombardement verhevigd. Af en toe zijn er pauzes waarin mensen naar het zuiden kunnen vluchten. Mensen die terug naar het noorden trekken, zoals tijdens de gevechtspauze vorige week, worden beschoten. Recent ligt het grootste stad van het zuiden onder volle beschieting en moeten Gazanen naar Al Mawasi, een stukje land aan zee bij de Egyptische grens. Een adviseur van de Likoedpartij van Netanyahu legde uit dat dat handig is voor evacuatie met schepen richting Europa.

Maar er is ook gewone logica. Voor de zeer rechtse Israëlische regering zijn humane opties zoals een vredesconferentie, noest politiewerk of precieze aanvallen op Hamaswapens of -commandanten geen optie. In het verleden, bijvoorbeeld in 2008 en 2014, werd regelmatig “het gras gemaaid”. Dat betekent grootschalig geweld om de capaciteit maar vooral ook de wil tot verzet van Palestijnen te verminderen. Maar zelfs als Israël na 7 oktober aan “extreme lawnmowing” zou doen zouden uit de andere 98% van de Gazaanse mannen zo weer een legertje uit de grond gestampt worden, en nog veel bozer dan voorheen. Zo’n aanpak maakt de veiligheid van Israëlische burgers kleiner, niet groter.

Dat geldt niet voor het ruimen van Gaza. Als de bevolking met schepen vertrekt naar andere Arabische landen, of misschien welwillige Europese landen, is de veiligheid in Israël wel vergroot. Dat geldt ook voor tentenkampen in de snikhete Sinaïwoestijn. Als de Palestijnen al zouden blijven in die lege woestijn zal Egypte verzet onmogelijk maken. Dat deze optie voor bedaagde Europeanen ondenkbaar overkomt maakt het niet minder waar, maar zoals u ziet wel meer haalbaar.

Om heel Gaza te veroveren moeten eerst nog de lokale verzetsstrijders uitgeschakeld worden. De Israëlische strijdkrachten zeggen dat dat tot eind januari duurt, maar Hamas lijkt optimistischer. Ook is het niet zeker of Egypte en/of andere landen Gazanen gaan toelaten, zelfs wanneer cholera en hongersnood toeslaan in Al Mawasi. Maar de intentie van de Israëlische autoriteiten lijkt toch echt om het Gaza dat al Israël is zo leeg mogelijk te krijgen.

De aanpak van de Israëlische autoriteiten is niet om de meeste Gazanen te doden. Dat is wel erg wreed en daarvoor ontbreekt politieke ruimte in Washington en misschien zelfs ook in Tel Aviv. Maar de campagne vereist wel dat mensen met geweld worden weggejaagd. Deze georganiseerde en geplande orgie van geweld leidt tot de dood van een significant deel van de bevolking (momenteel al ruim meer dan 1%). Dat voldoet daarmee aan de definitie van volkerenmoord, ook volgens experts van de VN en 55 Holocaustexperts in een open brief met deze portée.

Nieuwsuur en andere massamedia zwijgen deze internationaal breed gedragen aanklacht dood en erkennen niet eens het landjepik. Dat zorgt voor een maatschappelijk debat in een vacuüm. Zo krijgt het demissionaire kabinet teveel ruimte om de campagne in Gaza te steunen. Rechtse kranten en krachten grijpen de kans om te zeggen dat moslims een doodscultus aanhangen die Joden haat en de “cultuur van het licht” van het vrije Westen bedreigt. En dat is dan weer niet los te zien van de 37 Kamerzetels die ‘s werelds meest prominente moslimhater behaalde op 22 november.