Landbouwsysteem van steeds meer voor steeds minder is doorgeschoten

Cabaratier Pieter Derks zei het al: “Talloze politici hebben inmiddels toegezegd dat alles de komende jaren blijft zoals het is. We mogen ons nog gewoon diep in de schulden blijven steken om mee te kunnen in de schaalvergroting, om dan onze producten tegen dumpprijzen in de supermarkt te moeten verkopen, zodat we net genoeg overhouden om geld te hebben om ons veevoer of zaaigoed tegen woekerprijzen bij een monopolist te kopen en weer een jaartje ongelukkig te blijven. Opgelucht reden alle boeren weer naar huis.” En als het niet snel genoeg gaat dan gaan we naar het provinciehuis en desnoods dringen we het binnen. Als iedereen maar zegt dat het blijft zoals het is.

Waar gaan de demonstraties nu eigenlijk over? Als je heel simpel leest op de website van Agractie dan was ‘herwaardering van de landbouw het doel van de actiedag op 1 oktober’. Als je dan vervolgens de standpunten leest, dan blijkt daar inderdaad uit dat we vooral niets willen veranderen. Punt 1 is meteen: ‘geen gedwongen verdere inkrimping van de veestapel’.

Dus we willen alles bij het oude laten en dat moet hergewaardeerd worden? Daar gaat het mis. Herwaardering van de landbouw is een goed punt en waarschijnlijk zelfs terecht. Maar dat begint met te onderkennen dat we de laatste decennia zijn doorgeschoten in ons landbouwsysteem van steeds meer voor steeds minder. Zo gebruiken we onder meer te veel bestrijdingsmiddelen en te veel kunstmest, zijn we dieren als producten gaan beschouwen en zijn we waanzinnig veel dieren gaan houden met als enige doel om ze op te kunnen eten.

Uitstoot Dit resulteert in een voedselsysteem waarin we niet meer bijdragen aan de wereldvoedselvoorziening, maar juist waardevolle producten als graan en mais aan de humane voedselvoorziening onttrekken. Ook is de CO2- en de stikstofuitstoot te hoog. Dat we de laatste (tientallen) jaren reeds veel uitstoot hebben gereduceerd is mooi, maar nog steeds is te hoog gewoonweg te hoog.

Het heeft geen zin om te wijzen naar andere sectoren. Uiteraard moeten we iedereen die medeveroorzaker is van het huidige systeem van groot, groter, grootst erbij willen betrekken. Maar evengoed houdt dat in dat wij moeten doen wat we kunnen, waarbij minder ook een optie moet kunnen zijn. Als we dat onderkennen, kunnen we gaan werken aan een nieuw landbouwsysteem waarmee we de toekomst in kunnen.

Akkerbouwers De protesten zijn allemaal begonnen na de uitspraken van Tjeerd de Groot dat de veestapel gehalveerd zou moeten worden. De hele boerensector kwam in opstand, woorden werden verdraaid en naar argumenten werd nauwelijks meer geluisterd. Er kwam zelfs een column van een agrarische journalist die zei dat de Groot 95% van de boeren weg wilde hebben. Om het vuurtje maar even op te stoken.

Vervolgens gingen akkerbouwers zich ermee bemoeien, want ze hebben wel de mest van de dieren nodig. Dat ze hiervoor grof geld krijgen, in plaats van ervoor te betalen werd logischerwijs niet verteld. Een eenvoudige oplossing zou al zijn: betaal voor de waardevolle grondstof mest. Dan is dit voor de veeboer geen kostenpost, maar een opbrengstpost naast het dier zelf. Zodoende kan de boer ook met minder dieren een boterham verdienen.

Kringlooplandbouw De kringlooplandbouw is een erg goed idee en de moeite waard om aan te werken. Daarom gaan we niet protesteren, maar gaan we aan het werk. Daarom proberen we kringlopen op zo’n klein mogelijke schaal te sluiten, koeien te laten grazen op marginale gronden en varkens en kippen alleen maar te voeren met reststromen of met regionaal geteeld voer. Dan gaan we vanzelf naar minder dieren. Maar deze krijgen wel allemaal een rol in deze landbouw. Ook kunnen we de dieren dan een waardig leven geven met toegang tot frisse buitenlucht als minimumeis.

Zijn we al waar we willen zijn? Nee, maar we gaan op reis. En graag nodigen we iedereen uit om met ons mee te doen: boer, burger, wetenschapper, bank, dierenarts, techneut, gewoon echt iedereen.

Ook wij als Caring Farmers willen graag waardering van de samenleving. En daarom willen wij het nieuwe landbouwsysteem in Nederland invulling geven. Met als doel dat we een mooie landbouw hebben en houden waar we trots op zijn en kunnen blijven zeggen: ‘de hele wereld komt hier kijken hoe goed we in Nederland zijn. We zijn inderdaad de beste boeren van de wereld’. Niet door middel van protest, maar door actie!