Ongelijkheid neemt schrikbarend toe ... Hoger opgeleiden krijgen het almaar beter, laag opgeleiden almaar slechter
Mensen met lage lonen en lage opleiding zijn er de afgelopen decennia er amper financieel op vooruitgegaan, in tegenstelling tot de hoger opgeleiden die steeds meer zijn gaan verdienen. Tot overmaat van ramp erodeert de bestaanszekerheid van de laagopgeleiden, zij raken veel eerder hun baan kwijt en vinden moeilijk nieuw emplooi.
Het CPB en SCP melden in een gezamenlijk rapport over de positie van laagopgeleiden op de arbeidsmarkt:
Het uurloon van laagopgeleiden bleef vrijwel gelijk tussen 1990 en 2005, na correctie voor inflatie: het bedroeg €17 bruto (in prijzen van 2009). Dat van hoogopgeleiden steeg: van €24 naar €31 bruto. Na 2005 groeide het loonverschil niet verder. Daarnaast nam het aantal personen met laagbetaald, onzeker werk sterker toe onder laag- dan hoogopgeleiden. Het gaat dan om flexwerk of werk als zelfstandige met een uurloon van hooguit 130% van het minimumloon. Het aantal laagopgeleiden met zulk werk groeide van 12,5% in 2003 naar 18,5% in 2012, het aantal hoogopgeleiden van 6% naar 10%. De ongelijkheid in werkloosheid en armoede veranderde niet.
Beide planbureaus verwachten niet dat deze trend de komende jaren wordt doorbroken. De lonen van laagopgeleiden stijgen tot en met 2025 met 5%, terwijl middelbaar en hoogopgeleiden 14% meer loon zullen ontvangen. De onderzoekers gaan ervan uit dat de vraag naar hoogopgeleide werknemers zal toenemen, terwijl het aanbod achterwege blijft. Daardoor zullen de lonen stijgen. Ons land telt momenteel twee miljoen werkenden en werkzoekenden met een laag opleidingsniveau.
De onderzoekers doen een aantal suggesties. Zo stellen ze voor het minimumloon minder snel te laten stijgen. Dat zou werkgevers moeten stimuleren meer laagopgeleiden aan te nemen. Ook opperen ze de mogelijkheid om laagopgeleiden om te scholen zodat ze minder laag opgeleid zijn.