Kunst en cultuur moeten dringend naar buiten

Natuurlijk zeggen de altijd loyale Amsterdammers dat zij hun stad zijn gaan herwaarderen tijdens deze oneindige pandemie. En blijven de Rotterdammers stug in hun grauwe wolkenkrabbers zitten totdat het leven hen weer optrommelt. Ook ik ben mijn Rotterdamse binnenstad anders gaan bekijken.

Afgelopen zondag riep ik de Kunst & Cultuur sector op tot een naakt manifest. Het was een vrij radicale actie maar het moest gebeuren. Onder het motto de naakte waarheid ging ik als levend spandoek de Schouwburgse buitenbuhne op. Als wij niet ten tonele mogen komen dan halen we het toneel naar buiten toe , aldus mijn pleidooi. Een oproep aan de kunst- & cultuursector om zich van binnen naar buiten toe te verplaatsen.

Het begon voor mij een jaar geleden toen ik een groep jonge kunstenaars een QR-vrij podium wilde aanbieden. Ik kon, of beter gezegd wilde, niet langer live performen als spoken word artist omdat ik mij niet kan identificeren met de restricties binnen de kunst- & cultuursector. Het geboden alternatief was dat ik mocht inbellen op een groot scherm. Daar zat ik dan als een soort Houdini, de verbinding viel zo nu en dan weg, ik kon het publiek niet horen maar zij mij wel… Jullie mogen wel iets van mij zien maar ik niet van jullie. Dit klopt niet, dacht ik. De magie ging verloren. Wat was mijn vrije woord nog waard als ik vanachter mijn platgeslagen schermpje niet eens het publiek kon aankijken?

Een kunstenaar, schrijver of performer beheerst de magie de stad om te toveren tot een geheel eigen karakter. Zij trekken naar de steden toe om nieuwe perspectieven aan te brengen. Op geheel eigen wijze bieden ze ons een uitweg, om even te ontsnappen uit onze dagelijkse sleur. Maar het zijn ook zij die nu juist die sleur voor zichzelf moeten doorbreken, om nieuwe inspiratie op te doen.

Afgelopen woensdag zagen we dat magische karakter eindelijk terugkomen. Theaters die tot kapsalons en sportscholen werden omgetoverd, openden hun deuren als ‘protest’ tegen de inperkingen van ons zijn en wezen. Elfie Tromp gaf een klein spektakel weg en het publiek lag aan haar voeten. Niet veel later werden de deuren van het Walhalla gesloten en ging Joris Lutz uncut (zonder microfoon) buiten verder. Zo kan het ook dacht ik.

De maatschappij zoekt escapisme en een echte ervaring Het karakteristieke Katendrecht, de Rotterdamse Schouwburg, de Dam, het Haagse Plein. Zou een openluchttheater niet een prima oplossing zijn om iedereen samen te laten komen? Moet kunst- & cultuur niet gewoon weer terug worden gegeven aan het volk? Laagdrempelig en zichtbaar voor een groter gezelschap? Denk aan het oude Montmartre in Parijs. De Place du Tertre, het plein met vele schilders, portrettekenaars en silhouetknippers, die dagelijks de toeristen en inwoners vermaakten. Zonder hen was Parijs niet het Parijs van nu geworden. Dit is bij uitstek de tijd om als kunstenaar een onvergetelijke performance weg te geven, open en bloot de kou trotseren en de stad van de vloek te ontdoen. Een kans om uit onze digitale wereld te stappen en de vervreemding en eenzaamheid tegen te gaan.

Kunst & cultuur doen juist datgene waar iedereen naar hunkert. Zichzelf blootgeven; mens zijn in al haar facetten. Je hebt die vurigheid en levenslust van deze markante typetjes nodig om het straatbeeld op te krikken.