Kritische Israëlische media broodnodig om Joods-Palestijnse geweldsuitbarstingen te begrijpen

Daar gaan we weer, was mijn reactie op de recente geweldsuitbarstingen in Israël en het bezette Palestina, eerst de gewelddadigheden in Oost-Jeruzalem, vervolgens de vanuit Gaza afgevuurde raketten en tenslotte de onlusten in steden in Israel zelf.

Weer, omdat eens in de zoveel jaar als een soort wetmatigheid het geweld tussen Palestijnen en Joodse Israeliërs opvlamt. Buiten Israel en Palestina reageert iedereen dan weer verrast en wordt alom de vraag gesteld wat de oorzaak van dat geweld toch kan zijn en wat er in vredesnaam gedaan kan worden om het geweld te stoppen en eindelijk ‘vrede’ te krijgen tussen Israeliërs en Palestijnen.

Bij de meeste mainstream media in Israel ligt de verklaring allang bovenop de stapel klaar. Die is namelijk decennialang al dezelfde: het zijn de “terroristen van Hamas” in Gaza en de Palestijnen in het algemeen die geen vrede willen. Dat is ook de verklaring die de regering van premier Netanyahu al jarenlang te pas en te onpas oplepelt.

Gelukkig zijn er in Israël nog steeds serieuze, onafhankelijk denkende media zoals het dagblad Haaretz. Die zien de situatie geheel anders. Hun analyses komen overeen met de indrukwekkende Joodse ngo’s (niet-gouvernementele organisaties) binnen en buiten Israël die zich actief inzetten voor een rechtvaardige en duurzame vrede tussen Israeliërs en Palestijnen. Voorbeelden hiervan in Israël zijn Bets’elem, Rabbis for Human Rights, Gisha (een ngo die zich inzet voor de Palestijnen in Gaza), Breaking the Silence (organisatie van oud-militairen die ijveren voor vrede). Voorbeelden van buiten Israel zijn onder ander het Amerikaanse Jewish Voice for Peace, het Europese European Jews for a Just Peace, het Nederlandse Een Ander Joods Geluid en het Britse Jews for Justice for Palestinians.

Uiterst verhelderend over de laatste geweldsuitbarstingen is het hoofdredactioneel commentaar van Haaretz. Dat legt de schuld geheel bij Israeliërs als premier Netanyahu: “De redenen voor de uitbraak van dit gewelddadige protest liggen in een reeks slechte besluiten die in Jeruzalem werden genomen tijdens de Ramadan…, zoals de controleposten voor Palestijnen in de Oude Stad, de gewelddadige reactie op protesten tegen het verdrijven van Palestijnse inwoners van Sheikh Jarrah en het laten doorgaan van de zogeheten Vlaggenmars van Joodse nationalisten in Oost-Jeruzalem”.

Volgens Haaretz zijn dit echter slechts symptomen van een veel dieper probleem, namelijk “de werkelijkheid van 54 jaar bezetting…” Premier Netanyahu “viel op criminele wijze in Israël wonende Arabieren aan en zette mensen tegen hen op.” In plaats van problemen op te lossen “sloot hij de Palestijnen liever uit, discrimineerde hen en bracht zelfverklaarde racisten in het parlement. Deze desastreuze strategie ontploft nu in Israel’s gezicht.”

Columnisten van dezelfde krant laten zich vergelijkbaar uit. Zo spreekt Louis Fishman schande van het ongehoorde gebruik van traangas en schokgranaten door de Israëlische politie in de Al-Aqsa moskee in Jeruzalem, één van de belangrijkste heiligdommen voor 1,9 miljard moslims. Hij herinnert de lezer aan Israël’s decennialange campagne “om Arabieren te doen verhuizen uit Oost-Jeruzalem en Joden binnen te halen”. Aan de ene kant wil Israël hen niet als volwaardige burgers met gelijke rechten, maar aan de andere kant wil Israël ook niet dat zij aan Palestijnse verkiezingen deelnemen. “Zij zitten klem tussen twee werelden, niet hier, niet daar, ook al wonen zij in Jeruzalem, hun stad….. “(Z)ij weten uit eigen ervaring dat er in Israël twee systemen zijn, één voor de Joden en één voor hen (misschien beter omschreven met het woord “apartheid”)”.

Haaretz-journaliste Amira Hass besluit haar column met een waarschuwing die Europeanen en Amerikanen maar beter goed in hun oren knopen: “…..als de vrienden van Israël niet snel iets ondernemen tegen de Israëlische arrogantie, groeit het risico dat haar stupiditeit de dag zal bespoedigen waarop het probleem van de Israëlische bezetting verandert in een godsdienstoorlog die de grenzen van het land overschrijdt.”

Politici en journalisten buiten Israël doen er goed aan informatie van genoemde Israelische media en ngo’s actief te raadplegen. Alleen zo kunnen zij de kern van de problematiek begrijpen, hun kiezers en lezers juist informeren, de publieke discussie op het goede spoor houden en effectief beleid tegenover Israël voeren.