Krijgt Iran met hervormingsgezinde nieuwe president de gematigde koers waar vrouwen en jongeren naar snakken?

Iran heeft een nieuwe president. De hervormingsgezinde kandidaat Masoud Pezeshkian heeft zaterdag de tweede ronde van de Iraanse presidentsverkiezingen gewonnen. Dat meldt ANP. Pezeshkian kreeg 53,7 procent van de stemmen en versloeg daarmee de uiterst conservatieve hardliner Saeed Jalili, die 44,3 procent van de stemmen kreeg.

De 69-jarige Pezeshkian, een hartchirurg, slaagde erin te winnen met de hulp van een groep kiezers waarvan de kern vermoedelijk bestaat uit de stedelijke middenklasse en jongere Iraniërs. Die hopen met zijn verkiezing op meer sociale en maatschappelijke vrijheden en een pragmatischer buitenlands beleid. "We zullen de hand van vriendschap naar iedereen uitsteken", zei Pezeshkian in zijn overwinningstoespraak, waarin hij ook benadrukte dat hij met zijn politieke tegenstanders zal samenwerken "voor de vooruitgang van het land".

Er zijn in totaal iets meer dan 30 miljoen stemmen uitgebracht. Pezeshkian sleepte daarvan zo'n 17 miljoen in de wacht en Jalili ruim 13 miljoen, volgens de resultaten die zijn vrijgegeven door het Iraanse ministerie van Binnenlandse Zaken. De opkomst bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen was volgens het ministerie 49,8 procent.

Alle andere presidentskandidaten vielen eerder al af tijdens een eerste stemronde. Bij die ronde bleven veel van de 61 miljoen Iraanse kiezers thuis. De opkomst bedroeg toen ongeveer 40 procent, het laagste percentage sinds de islamitische revolutie van 1979. Eerder leek het er nog op dat Jalili de gedoodverfde nieuwe president was.

Oud-minister van Volksgezondheid Pezeshkian heeft gepleit voor een constructieve relatie met westerse regeringen. Hij wordt gesteund door prominente gematigde politici, zoals oud-president Hassan Rohani. Voormalig nucleair onderhandelaar Jalili gold juist als een hardliner. Ook de vorige president, Ebrahim Raisi, stond bekend als een conservatieve hardliner. Hij kwam in mei om het leven door een helikopterongeluk.

De president heeft in Iran veel invloed, maar wordt niet gezien als de hoogste leider van de Islamitische Republiek. Dat is grootayatollah Ali Khamenei. Verkiezingen gelden ook niet als volledig democratisch, omdat de conservatieve Raad van Hoeders de kandidaten selecteert. Dat roept direct twijfels op in hoeverre Pezeshkian werkelijk een nieuwe, mildere koers kan gaan varen. In tv-debatten en interviews heeft Pezeshkian, ondanks zijn hervormingsgezindheid, beloofd het beleid van Khamenei niet aan te vechten. Het is dat beleid dat de afgelopen jaren weer vol in de spotlights stond door het repressieve regime dat hardhandig de rechten van vrouwen in Iran onderdrukt.