Koning krijgt onrechtmatig 4,7 miljoen subsidie voor Kroondomein Het Loo

De 4,7 miljoen euro natuursubsidie die koning Willem Alexander krijgt voor onderhoud en beheer van Kroondomein Het Loo is onrechtmatig verleend. Dat blijkt uit de subsidiebeschikking die in handen is van Zembla. Wat blijkt: de overheid stelt zonder ook maar enige onderbouwing de koning vrij van belangrijke subsidievoorwaarden. Door de vrijstelling mag de koning een gebied van 7200 hectare, oftewel zo’n driekwart van het hele natuurgebied, drie maanden per jaar voor het publiek sluiten. Dit is volgens experts in strijd met de wet.

Het Veluwse natuurgebied wordt beheerd en onderhouden door de koning maar is eigendom van de Nederlandse Staat. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid (LNV) verstrekt in totaal € 4,7 miljoen natuursubsidie aan de koning voor de periode 2016 – 2021 voor dat beheer en onderhoud. Een voorwaarde daarbij is wel dat het terrein ten minste 358 dagen per jaar opengesteld is voor het publiek en dat slechts 1 hectare mag worden aangehouden voor privégebruik. Die eis is specifiek bedoeld om de belastingbetaler te laten meegenieten van gesubsidieerd natuurgebied. De koning kiest er desondanks voor niet 1, maar 7200 hectare drie maanden per jaar te sluiten ‘ter bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer’.

Zembla raadpleegde drie vooraanstaande juristen. Zij denken allereerst dat de koning de sluiting gebruikt om ongestoord te kunnen jagen. Ook noemen ze het ‘juridische belazerij’ en is er volgens hen sprake van ongelijke behandeling. Ze verwachten dan ook dat Faunabeheer, dat er een rechtszaak van wil maken, zeer kansrijk is.

Het is niet de eerste keer dat er ophef ontstaat over de subsidieverlening voor Het Loo. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat het Kroondomein het hele jaar voor het publiek toegankelijk is. Maar ook dit najaar staat een sluiting van het natuurgebied gepland, namelijk van 15 september tot 25 december, zo heeft de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) al laten weten. Al in 2018 vroeg de Tweede Kamer op welke gronden de ontheffing is verleend, maar premier Rutte gaf nooit antwoord. Volgens de juristen houdt dit in dat de Kamer onvolledig is geïnformeerd.

Zembla heeft de subsidieaanvrager, oftewel koning Willem Alexander, meermaals om een reactie gevraagd. De Rijksvoorlichtingsdienst laat weten dat de koning geen interviews geeft. De RVD verwijst naar de Kamerbrief van minister Schouten (Natuur) en premier Rutte.

De uitzending van Zembla “Koninklijke constructies” is donderdag 14 mei te zien bij BNNVARA om 20.25 uur op NPO 2.

NPO Radio 1 sprak met onderzoeksjournalist Ton van der Ham: