Koffie verkeerd en Japanse Valentijn

In een authentiek Belgisch café, ergens in het centrum van Brussel, wordt mijn café latte, koffie verkeerd, Lait Russe, in een kleine theepot geserveerd. Hoewel het servies prachtig is, donkergroen en omhuld met een gouden randje, smaakt het drankje naar te veel en vooral te lang gekookte melk met een wolkje slappe koffie.

Café latte In Nederland is koffie verkeerd zo langzamerhand vervangen door de Italiaanse café latte. Met het verliezen van haar originele naam is de koffie ook steeds beter gaan smaken. In ieder café krijgt u nu in plaats van Hollandse filterkoffie, een goede espresso met warme, zeker niet gekookte, geklopte (soja!) melk. De hoeveelheid melk is ongeveer twee derde ten opzichte van de hoeveelheid koffie, dus iets meer dan bij een cappuccino. Terwijl ik het opschrijf loopt het water me in de mond. Want wat heb ik zin in een goede café latte.

Ik heb mijn gehemelte aan de eerste slok Lait Russe verbrand en voel een blaar ontstaan. Omdat ik te lang niets gedronken heb, vormt zich bovenop mijn drankje een eilandje vet. Is dit nu Russische melk?, denk ik, terwijl ik naar het droevige drankje kijk. ‘Waarom hebben ze het geen Lait Italien genoemd? Dan had ieder café mee kunnen evolueren met de espresso hype.’

Drinken de Russen Lait Russe? Ik google Lait Russe op mijn telefoon, maar het enige wat ik vind, is de Wikipediapagina van ‘cafe latte’ waarop uitgelegd wordt dat koffie verkeerd in België Lait Russe wordt genoemd.

Lichtelijk beschaamd om de absurditeit van het onderwerp besluit ik twee Russische vrienden te mailen. Ik leg hen uit dat ik voor mij een Lait Russe heb staan en vraag of pyсский молоко in Rusland ook zo lekker is. Ook vraag ik hen hoe de koffiecultuur in Rusland is en of zij enig idee hebben waarom men in België een café latte met Rusland associeert.

Ik vis het eilandje uit mijn kopje, drink het lauw geworden drankje en ga naar huis met in mijn achterhoofd dat ik nooit meer een Lait Russe zal bestellen.

Russen drinken geen koffie Geen idee, staat in mijn inbox als ik thuiskom. Beiden antwoorden dit volmondig. De Russen zijn juist trots op hun rijke theecultuur, maar koffie drinken zij nauwelijks. ‘Misschien een publiciteitsstunt?’ suggereert Anna in een latere mail. Blijkbaar kan zij het onderwerp ook niet loslaten. ‘Zoiets als White Day?’

Ik ken Anna uit Japan waar ik een aantal jaar woonde en men heeft daar een dag ontwikkeld genaamd: White Day. Op Valentijnsdag worden in Japan alleen vrouwen geacht hun heimelijke liefde chocolade te sturen. Mannen hoeven niets te doen, die ontvangen alleen. Wat zij ontvangen, zijn geen geparfumeerde liefdesbrieven of bloemen, maar alleen bruine chocolade. Van een handgemaakte taart tot een doos Belgische bonbons: rondom Valentijnsdag vliegt de chocolade de winkels uit.

Japanse White Day Vandaar dat chocoladefabrikanten besloten een tweede dag leven in te blazen. Op 14 maart 1977 werd White Day geboren: het antwoord op bruine Valentijnsdag. Mannen werd gevraagd de vrouwen te beantwoorden met geen bruine, maar witte chocolade. En dat deden ze massaal. Witte chocolade werd hierdoor een verschrikkelijk populair product in Japan, ook buiten White Day om. Want ieder meisje associeert een reep witte chocolade nu met liefde.

Russinnen in de sneeuw ‘Zou Lait Russe ook zoiets kunnen zijn?’ vraag ik me af. Sloegen de melkfabrikanten en het bedrijf ter-bevordering-van-het-drinken-van-koffie-met-melk de handen ineen en dachten zij: we maken deze koffie met melk een tikkeltje exotischer. We doen alsof zij helemaal uit Rusland komt. Dat men in Rusland nauwelijks koffie drinkt, negeren we, want dat weet het merendeel van de bevolking toch niet. Nee, zij zullen deze melkkoffie van nu af aan associëren met prachtige Russinnen die in sneeuwlandschap zitten en een kop kokend hete Lait Russe drinken om warm te worden.

De auteur is een jonge Nederlandse. Zij woont in Brussel en kijkt verwonderd naar België. Dit artikel verscheen eerder op de website van de Vlaamse publieke omroep VRT.