Klokkenluiders bij College voor de Rechten van de Mens na melding op straat gezet

Het College voor de Rechten van de Mens, het instituut dat oordeelt over discriminatieklachten, heeft klokkenluiders die melding hebben gemaakt van mogelijke misstanden, ontslagen. Dat is in strijd met de wet, stellen experts tegenover de NOS en Nieuwsuur die de al maanden slepende affaire onthullen. Vier van de acht collegeleden hebben volgens de NOS bij het ministerie van Justitie melding gedaan van intimidatie, discriminatie en vriendjespolitiek door voorzitter Jacobine Geel. Twee klokkenluiders, Chébti en Lieuw, die beiden een migratieachtergrond hebben, kregen na de melding te horen dat hun aanstelling niet wordt verlengd, ook al was dat wel al toegezegd.

Reinier van Zutphen, de Nationale Ombudsman, Henk Naves, de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, en voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens Aleid Wolfsen, die in de Raad van Advies zitten, steunen de aanpak van het College.  VU-hoogleraar integriteit binnen organisaties Rob van Eijbergen noemt die houding opmerkelijk omdat de wet klokkenluiders beschermt. De Raad van Advies verklaart dat ze niet weet wie de klokkenluiders zijn en het ontslag van de collegeleden er dus ook geen verband mee kan houden. Volgens Van Eijbergen is dat weinig geloofwaardig: "Bij zo'n klein college mag je ervan uitgaan dat ze weten wie de melders zijn."

De bestuurscrisis heeft grote gevolgen voor het functioneren van het instituut. Het College voor de Rechten van de Mens schrijft adviezen voor de overheid en doet als onafhankelijke instantie uitspraken in discriminatiezaken. Deze zittingen worden geleid door de collegeleden. Volgens de wet moet het college minimaal uit negen collegeleden bestaan. Doordat de twee klokkenluiders moeten vertrekken, een derde klokkenluider zelf heeft besloten op te stappen, en er nog een lid is dat aan het einde van zijn tweede termijn is, zijn er nog maar vier leden over om zittingen te leiden en adviezen te schrijven.

Het ministerie van Justitie heeft een breed samengestelde commissie onder voorzitterschap van mevrouw Sorgdrager benoemd om de crisis te onderzoeken.