Klimaatneutraal in 2050 is een doodvonnis

In de week dat Limburg, België en Duitsland overstromen presenteerde Frans Timmermans het nieuwe klimaatbeleid van de Europese Unie. In alle media konden we lezen hoe vergaand Timmermans’ klimaatplannen zijn. Maar hoewel deze verder gaan dan het huidige klimaatbeleid zijn ze bij lange na niet genoeg om de ergste klimaatscenario’s af te wenden.

Je zou zeggen dat elke stap vooruit, er één in de goede richting is, maar na decennia van uitstel gaat dat voor de klimaatcrisis helaas niet langer op. Ook als alle nieuwe klimaatplannen worden uitgevoerd zijn we nog steeds op weg naar een dodelijke verhitting van de Aarde van 3 graden of meer. Hoe ingrijpend Timmermans’ plannen ook zijn, binnen de huidige kaders is geen enkel plan in staat om ons te beschermen. Zolang de klimaatdoelen niet drastisch worden aangescherpt stevenen we af op een onleefbare Aarde.

Twee weken geleden lekte een voorlopige versie uit van het nieuwe IPCC-rapport. Dit gezaghebbende rapport van het klimaatpanel van de Verenigde Naties spreekt in apocalyptische termen over de klimaatcrisis. Hoe snel we de uitstoot van broeikasgassen ook naar beneden brengen, opwarming van de Aarde met 1,5 graden is niet meer tegen te houden. Het IPCC stelt dat we alleen wanneer we nu actie ondernemen de meest rampzalige klimaatscenario’s nog kunnen afwenden: “We hebben een radicale transformatie nodig van processen en gedragingen op alle niveaus: individuen, gemeenschappen, bedrijven, instellingen en regeringen”.

Een belangrijk element van het IPCC rapport zijn kantelpunten. Kantelpunten zijn onomkeerbare veranderingen in het klimaatsysteem die optreden door de verhitting van de Aarde. Het bekendste kantelpunt is het smelten van de poolkappen. Doordat de poolkappen smelten wordt de kleur van het aardoppervlak donkerder, waardoor de Aarde extra opwarmt en het poolijs nog sneller smelt. Volgens het IPCC bereiken we veel kantelpunten die we pas bij 2 graden verhitting verwachtten al veel eerder. Een voorbeeld hiervan was deze week in het nieuws. Het regenwoud in de Amazone, ook wel de longen van de Aarde genoemd, stoot inmiddels meer CO2 uit dan het opslaat.

Er zit een dodelijk gat tussen de echte wereld, beschreven door de wetenschap en waarneembaar met het blote oog, en de politieke realiteit in Brussel en Den Haag. Reguliere politiek gaat deze crisis niet oplossen, zij heeft de crisis juist veroorzaakt. De afgelopen decennia hebben politici serieuze klimaatmaatregelen keer op keer uitgesteld waardoor de mogelijkheid van een langzame transitie verspeeld is. De tijd is op. Hoe langer we wachten, hoe kleiner de kans dat we de ergste klimaatscenario’s nog kunnen afwenden.

Het is onze burgerplicht de politiek op alle mogelijke vreedzame manieren aan te zetten tot écht klimaatbeleid. Niet gebaseerd op wat politici denken dat “haalbaar” is, maar op wat de wetenschap stelt dat nodig is om deze existentiële dreiging het hoofd te bieden. Een transitie waarmee we pas in 2050 klimaatneutraal zijn betekent een doodvonnis voor de mensen in het mondiale Zuiden, en een langzame zelfmoord hier.