Klimaatcrisis: 2023 brak Europees record voor 'extreme hittestress' en andere klimaatrampen

Het jaar 2023 betekende voor Europa een jaar vol klimaatrampen. Europeanen werden meer dan ooit geteisterd door 'extreme hittestress'. In het gortdroge Griekenland woedde bijvoorbeeld de grootste bosbrand die de EU ooit meemaakte en in verschillende landen kregen zo'n 1,6 miljoen mensen te maken met overstromingen. Het is een greep uit het overzicht dat de Europese klimaatdienst Copernicus en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) geven in hun jaarlijkse Staat van het Europese Klimaat. "De frequentie en ernst van extreme gebeurtenissen nemen toe", schrijven ze in het rapport.

Wereldwijd was het op aarde vorig jaar warmer dan ooit in de recente geschiedenis, vermoedelijk zelfs warmer dan in de afgelopen 100.000 jaar. In Europa waren de temperaturen in 2023 goed voor een gedeelde eerste plaats: het was gemiddeld net zo warm als in 2020. Copernicus en de WMO becijferen dat het nu 2,6 graden warmer is in Europa dan halverwege de 19e eeuw. Europa is van alle continenten het meest opgewarmd.

Stormen eisten vorig jaar 63 levens in Europa. In Slovenië, Italië, Griekenland, Noorwegen en Zweden traden rivieren ver buiten hun oevers na hevige buien. Door de overstromingen kwamen 44 mensen om het leven, bosbranden eisten een net zo hoge tol. De overstromingen veroorzaakten het grootste deel van de klimaatgerelateerde schade, die in totaal ruim 13 miljard euro bedroeg. Niet alle rampen en slachtoffers zijn direct toe te schrijven aan klimaatverandering, maar het veranderende klimaat speelt volgens Copernicus en WMO wel een steeds grotere rol.

Door hitte overlijden ook steeds meer mensen in Europa. In ongeveer twintig jaar tijd is deze sterfte met zo'n 30 procent toegenomen. De opstellers van het rapport melden dat vorig jaar een recordaantal dagen sprake was van "extreme hittestress". De gevoelstemperatuur ligt dan boven de 46 graden. In sommige delen van Spanje, Italië, Griekenland, Frankrijk en Turkije telde 2023 tien van zulke dagen.

Door de hoge temperaturen en relatief weinig sneeuwval smelten de gletsjers in de Alpen verder weg. In twee jaar tijd hebben ze zo'n 10 procent van hun volume verloren.