Klaver wil dat kabinet Rutte III aftreedt vanwege toeslagenschandaal

Jesse Klaver, de leider van GroenLinks, wil dat het kabinet Rutte III aftreedt als gevolg van het schandaal rond kinderopvangtoeslagen. Daarover verscheen na een parlementair onderzoek het brisante rapport Ongekend Onrecht. “Als je de conclusies van dit rapport leest, die zijn zo snoeihard,” verklaarde Klaver bij Buitenhof. “Als je met de mensen spreekt die dit aangaat, het zijn meer dan 20.000 gezinnen, dan is het duidelijk dat het kabinet zijn verantwoordelijkheid moet nemen en dat betekent aftreden. Het gaat om meer dan 20.000 gezinnen die door overheidsoptreden zo ongelofelijk in de problemen zijn gebracht, ik kan me niet voorstellen dat de politiek dan zegt ‘oh foutje bedankt, we gaan nu gewoon door’. Aftreden is ook schuld bekennen, dat is echt belangrijk naar alle slachtoffers toe. Maar er is ook een tweede aspect en dat is ideologisch. Onder tien jaar Rutte is de verzorgingsstaat gezien als iets waarvan elke euro die er aan uitgegeven wordt er een te veel is. Mensen die er gebruik van maken, worden gezien als potentiële fraudeurs. Dat heeft geleid tot een systeem van wantrouwen en ook daar moet je verantwoordelijkheid voor nemen, dus aftreden.”

Hij kondigt aan dat GroenLinks een motie van wantrouwen indient als het kabinet niet uit zichzelf aftreedt. “Als je voor zo’n hard rapport geen verantwoordelijkheid meer neemt en aftreedt, waarvoor dan nog wel?” Het aftreden moet het voor een volgend kabinet mogelijk maken over te gaan tot “een grote hersteloperatie van de verzorgingsstaat.” Hij zegt het geen goed idee te vinden dat Rutte een volgend kabinet gaat leiden omdat die verantwoordelijk is voor de misstanden. “Maar het is aan de kiezer om daarover te oordelen.”

Klaver wil overigens niet uitsluiten dat zijn partij zal deelnemen aan een nieuw kabinet onder Rutte. “Uitsluiten doen we nooit, behalve als het gaat om samenwerking met PVV of Forum.” Hij vindt zo’n blokkade ook onwenselijk en verwijst naar de situatie in de VS waar een klimaat is ontstaan dat partijen niet meer willen samenwerken.

Klaver verklaart desgevraagd PvdA-leider Asscher op de hoogte gesteld te hebben van zijn plan een motie van wantrouwen in te dienen. In reactie op kritische vragen over de rol van de PvdA-leider prijst hij Asscher ook: “Ik heb de afgelopen jaren heel fijn met hem samengewerkt en gemerkt dat hij inziet dat er fouten zijn gemaakt.”

Klaver ziet geen obstakel om met Asscher, die aan kritiek onderhevig is vanwege zijn rol als toenmalig minister in de toeslagenaffaire, in een nieuw kabinet te stappen. Interviewer Pieter Jan Hagens wil weten hoe dat te rijmen is met zijn motie van wantrouwen tegen Rutte. “Die is gericht tegen dit kabinet,” legt Klaver uit en niet tegen Rutte persoonlijk. Hij zegt het belangrijker te vinden dat er een omslag plaats gaat vinden. “De burger moet weer beschermd worden tegen de overheid in plaats van andersom, waar de laatste jaren sprake van was.”

Klaver zegt ook “heel graag” te willen samenwerken met D66, “ongeacht de verkeerde dingen die ze in dit kabinet hebben gedaan”. Hij vindt het belangrijker dat de VVD, en de bijbehorende ideologie, het de komende jaren niet voor het zeggen krijgt. “Er is iets groters waar we tegen strijden,” merkt hij op over progressieve samenwerking. Hij spreekt over de wederopbouw van een sociale infrastructuur die de afgelopen jaren vernietigd is.

De GroenLinks-lijsttrekker maakt aan het begin van het interview ook nog wat opmerken over de coronacrisis. Zondag overlegt een crisisteam van het kabinet in het Catshuis welke maatregelen noodzakelijk zijn om de pandemie te bedwingen. Klaver vraagt aandacht voor een ander aspect van de crisis: “De sociale schade van de lockdown is al heel groot en zal alleen maar groter worden als we daar opnieuw toe over moeten gaan. Dat betekent dat er extra aandacht moet zijn voor al die kinderen die nu geen gewoon onderwijs hebben. Voor al die ouders die thuis proberen onderwijs te geven. En alle psychische klachten die er ook ontstaan bij mensen. Dus ja, ik kan me voorstellen dat er extra maatregelen genomen moeten worden maar dan moeten we ook extra stappen om de sociale gevolgen op te vangen.”