Kies een ander voedselsysteem na corona

Nu de vaccinatie is begonnen, komt het einde van de coronapandemie in zicht en kunnen we de aandacht richten op die andere grote crises die de wereld bedreigen. Hoe zorgen we ervoor dat er genoeg en gezond voedsel is voor de groeiende wereldbevolking? Hoe stoppen we de opwarming van de aarde en de teloorgang van de biodiversiteit? En hoe voorkomen we nieuwe en nog ergere pandemieën in de toekomst? De sleutel ligt bij ons voedselsysteem. Industriële veehouderij veroorzaakt niet alleen immens dierenleed, maar is ook een aanjager is voor al deze wereldproblemen.

De veehouderij stoot meer dan 14% van alle broeikasgassen in de wereld uit en draagt daarmee meer bij aan de opwarming van de aarde dan de hele transportsector. Volgens de nieuwste inzichten is het zelfs onmogelijk de klimaatdoelen van Parijs te halen als er geen paal en perk gesteld wordt aan de vee-industrie.

De aarde wordt leeggegeten Maar liefst 70% van de landbouwgrond in de wereld wordt gebruikt voor het verbouwen van gewassen voor veevoer. Die grond kan beter benut worden als we van de gewassen direct voedsel voor mensen maken. Nu voeren we ze eerst aan dieren, waardoor veel eiwitten en calorieën voor mensen verloren gaan. Daarmee is de vee-industrie een omgekeerde voedselfabriek, die de aarde eerder leegeet dan voedt.

Door groeiende welvaart in sommige delen van de wereld stijgt de vraag naar vlees. Om aan die vraag te voldoen worden steeds meer bossen gekapt om plaats te maken voor landbouwgrond, die dan weer gebruikt wordt voor de productie van veevoer. Deze sloop van de groene longen van de aarde leidt ook tot het massaal uitsterven van talrijke diersoorten. Wetenschappers spreken inmiddels zonder aarzeling van de zesde grote extinctiegolf die de aarde in haar bestaan getroffen heeft.

Muterende virussen Dezelfde ecologische ontwrichting leidt ertoe dat mensen steeds vaker in contact komen met wilde dieren, die mogelijk gevaarlijke ziekteverwekkers bij zich dragen. Het coronavirus is slechts het meest recente voorbeeld, en naar gevreesd moet worden, zeker niet het laatste. Hoe gevaarlijk het dicht op elkaar houden van heel veel dieren kan zijn, hebben we in Nederland gezien waar de nertsen het coronavirus opliepen van mensen en vervolgens weer mensen besmetten. Steeds meer virologen waarschuwen nu voor de industriële veehouderij als bron van virusmutaties die kunnen leiden tot nieuwe dierziektes die ook voor mensen gevaarlijk zijn, en tot nieuwe pandemieën.

Het wereldwijd beëindigen van de industriële veehouderij maakt niet alleen een einde aan immens dierenleed, het is ook cruciaal bij het oplossen van al deze problemen. De coronacrisis heeft laten zien dat regeringen, wetenschap en bedrijven snel kunnen handelen als de nood hoog is en alle neuzen dezelfde kant op wijzen. Het is zaak dat de grote problemen van deze tijd nu met dezelfde urgentie worden aangepakt als de coronapandemie.

Grote kansen in 2021 2021 biedt daarvoor grote kansen. De Verenigde Naties organiseren dit jaar grote conferenties over biodiversiteit (mei, China), voedselsystemen (september, New York) en de uitvoering van het klimaatakkoord van Parijs (november, Glasgow). Erkenning dat de industriële veehouderij met al haar negatieve impacts een belangrijke aanjager is van de problemen die aan de orde zijn moet voorop staan bij al deze conferenties. Uiteindelijk is het noodzakelijk dat er een wereldwijd akkoord komt dat leidt tot het beëindigen van de industriële veehouderij en -daarvoor in de plaats- tot de komst van duurzame en diervriendelijkere voedselsystemen. Regeneratieve landbouw en een veel plantaardiger voedingspatroon zijn een essentieel onderdeel daarvan.