Op woensdag vinden de Algemene Beschouwingen plaats. Rutte moet de plannen die op Prinsjesdag gepresenteerd zijn verdedigen en wordt door de oppositie ondervraagd. De belangrijkste zaken die tot nu toe behandeld zijn: de zorg, de vluchtelingenkwestie, de inburgeringswet en de werkloosheid. Alle partijen zijn tot nu toe vooral bezig met de eigen punten naar voren schuiven omtrent deze kwesties en er wordt weinig concreets gezegd over het nieuwe beleid.
Roemer (SP) begon het debat met de problemen rondom de zorg, onder andere het voorstel om de eigen risico af te schaffen en een nationale zorgfonds in te stellen.
“Het regeren van een land is nooit eenvoudig. Er is in zes jaar veel veranderd. Voor jongeren van nu zijn er minder vaste banen en steeds meer flexbaantjes. Steeds minder jongeren kunnen rondkomen. De praktijk is dat je net zo lang gedwongen thuis woont tot je ziek genoeg bent voor een verzorgingstehuis. In een rijk land als Nederland hoort iedereen goede zorg te krijgen. Het is niet normaal dat artsen en instellingen eindeloos met verzekeraars onderhandelen over tarieven en polissen.”
De SP’er krijgt veel kritiek op zijn voorstellen. Pechtold (D66) vraagt aan Roemer hoe hij aan de 4,3 miljard wil komen: ‘wie zijn die kaboutertjes die het gaan afbetalen?’. VVD-fractieleider Zijlstra zegt dat de zorg duurder wordt voor mensen met een minimuminkomen als het stelsel wordt aangepast. Ook Buma (CDA) heeft zijn twijfels over de mogelijkheden van een dergelijk stelsel. Maar Roemer stelt dat er goed doorberekend is met behulp van zorgverleners. Alleen Thieme (PvdD) verbaast zich dat de plannen al worden afgeketst voordat er naar mogelijke oplossingen wordt gekeken.
Na de pauze is Zijlstra de eerste spreker. Hij wordt door Pechtold ondervraagd over de samenwerking met de PVV die de VVD vooralsnog niet uitsluit. Zijn antwoord:
“Wij gaan nooit principieel partijen uitsluiten die mee willen werken aan de toekomst van Nederland. De PVV is een partij van weglopers, met zo’n partij gaan wij niet samenwerken. Als ik kijk waar die partij voor staat – bijvoorbeeld het verbieden van godsdienstvrijheid of het sociaal-economisch beleid van de PVV – dat is zo ver van onze liberale idealen vandaan.”
Wilders en Zijlstra gaan met elkaar in debat over de positiviteit waarmee de VVD’er opent. Het wordt een welles-nietes gesprek over de stand van zaken in NL. Zijlstra ziet vooruitgang en Wilders heeft het over de valse beloften van Rutte, waarop Zijlstra antwoordt dat de VVD zowel als PvdA geen weglopers zijn zoals de PVV. De Kamerleden van VVD en PvdA roffelen op hun bankjes.
Tunahun Kuzu (DENK) en Zijlstra hebben nog een discussie over wat de VVD’er eerder bedoelde met ‘hardwerkende mensen’ en of hij daarmee alle Nederlanders bedoelde, ‘ook de loodgieters, de politiemensen’.
Verder vindt er nog kort een gesprek plaats over inburgering. Buma vraagt zich waarom er zelden verblijfsvergunningen worden ingetrokken men niet aan de eisen voldoet. Zijlstra vertelt dat er ‘internationale verdragen in de weg staan’.
In het AD werd eerder woensdag bekend gemaakt dat Wilders de vrouwelijke partijleden niet altijd even vriendelijk behandelt , wat toch indruist tegen het ‘beschermen van onze vrouwen’ van de PVV. Een Fleur Agema werd in een mail ‘dommer dan dom’ genoemd. Zij is dan ook niet aanwezig bij het debat. Op Twitter zegt ze dat er niets aan de hand is en er wel vaker bonje is, al schittert ze in afwezigheid op een van de allerbelangrijkste dagen van de jaar.
RTL-journalist Geeraerts vat het debat in onderstaande tweet goed samen:
Tijdens de Algemene Beschouwingen wordt door parlementair redacteur Peter Kee en eindredacteur van Joop.nl Francisco van Jole de inbreng van de eerste spreker ragfijn gefileerd: Roemer leek eerst punten te scoren met zijn nieuwe zorgfonds, maar werd door PvdA-voorman Samsom uiteindelijk snoeihard onderuit gehaald. Kee en van Jole analyseren:
Geert Wilders begon zijn termijn zoals men inmiddels van de nationalistische politicus verwacht: ‘Ik zeg tegen al die mensen die zich misdragen: Nederland is ons land en niet van jullie. Als je hier een klein Turkije of een klein Marokko van wilt maken, dan zal je dat niet lukken.’ Ook steekt Wilders opnieuw zijn riedeltje af om criminelen met een dubbel paspoort het Nederlands paspoort af te pakken. En, rechtstreeks uit het populistische handboek: ‘Waar nodig zetten we het leger in om jullie uit onze straten te verjagen.’
Tunahan Kuzu van Denk interrumpeerde: ‘U maakt onderscheid tussen mensen met een enkele nationaliteit en een dubbele nationaliteit. Dat is de meest open vorm van discriminatie. Dit maakt Nederland slechter.’ Daarop antwoordde Wilders dat Kuzu wat hem betreft geen Nederlander is en het land zou moeten verlaten:
‘U verdedigt de heer Erdogan. Nederland is niet uw land. Het zou u sieren als u uw paspoort in zou leveren en in Turkije bij Erdogan in het parlement zou gaan zitten.’
Jesse Klaver reageerde direct kwaad: ‘Hier zegt een parlementariër tegen een andere parlementariër dat hij geen Nederlander is. Dat is een schande.’
‘Hoe ziet het Nederland eruit dat u wilt?,’ wil CDA-leider Buma van Geert Wilders weten. Is Wilders soms van plan om de politie – zo nodig met geweld – langs de moskeeën te sturen om die te sluiten en de deuren langs te gaan om alle korans in te nemen? Daarop antwoordt Wilders bevestigend. ‘Dit is de enige methode.’
Zelfs voor VVD-voorman Halbe Zijlstra gaat het plan van Wilders te ver: ‘Voorzitter, dat heet een dictatuur.’