Kalm aan met die natuur! En rap een beetje!

Sinds zo’n tien jaar geldt deze variatie op Herman Finkers. Machten en krachten van de jachtwereld ageerden tegen de inperkingen van de toen nieuwe Flora- en faunawet. Alle ruimte voor die natuur en die grote zoogdieren zat hen dwars. Vooral wilde zwijnen moest je kort houden. Er moesten ruime kaders komen voor populatie­beheer en schadebestrijding. Bij schade moest ingegrepen worden. Al snel bleek dat men richting wegen en dorpen op de dieren joeg. Als gevolg vluchtten wilde zwijnen naar (snel)wegen en dorpen in. Het waren dieren “die zich aan het afschot onttrekken”, oordeelden de faunabeheerders. Lage winteraantallen plus totale sociale ontregeling zorgen voor permanente voortplantingsstress. Dat onderstreepte de noodzaak tot zwaarder ingrijpen.

Alle middelen nodig Najaar 2007 klonk de roep uit de jachtwereld om drukjacht. Tegen een Kamermeerderheid in gaf LNV-minister Verburg toestemming. De rechter haalde daar een streep door. Zonder ruchtbaarheid gaven de provincies met wilde zwijnen juli 2008 toestemming voor nachtzichtapparatuur en geluiddempers. Als 1-op-1-methode drongen de faunabeheereenheden daarop aan. Infrarood maakte ook bejaging in maanloze nachten mogelijk, was de lepe onderstreping voor de extra afschotinspanning. Met de middelen verstoort en schiet men de dieren ’s nachts in hun leefgebieden. Inmiddels is dat nu het hele jaar ook mogelijk voor herten en reeën, zo niet voor afschot dan wel voor ‘controle op zieke en gewonde dieren’.

Eerste Adviseur Natuur Met faunabeheereenheden heeft de jachtwereld een riante positie in het provinciale natuur- en faunabeleid.  Particuliere grondeigenaren staan pal voor hun terreinen als jachtveld. Voor boeren als geleding zijn jachtrechten een fikse inkomstenbron.   De jagers vormen een logische geleding. De grote natuurbeheerders bezetten samen één zetel tegenover drie jachtgezinde zetels in de faunabeheereenheden. Wel wijzen provinciale bestuurders fier op waarborging van natuurbelangen via de vertegenwoordiging van natuurclubs in de faunabeheereenheid.

Lepe Kamermeerderheid In de kabinetten Balkenende en ook Rutte I hadden CDA en VVD een meerderheid. Coalitiebelangen noodzaakten opvolgend D66 en PvdA zich te schikken. “Ed d’Hondt adviseerde in 2009 de toenmalige minister van landbouw om Staatsbosbeheer buiten het politieke gekrakeel te houden. Twee jaar later is juist het tegenovergestelde gebeurd” berichtte Trouw op 19 mei 2011 in ‘Handen af van Staatsbosbeheer’. Sluitstuk van lang verweer tegen onwelgevallige invloed van het overheidsbedrijf. Natuurmonumenten had extra wrevel opgeroepen met hun verzet tegen de aansluiting tussen de snelwegen A6 en A9 onder hun Naardermeer door. Een Kamermeerderheid verwachtte van voor subsidie en medewerking van de natuurclubs strikte loyaliteit. Inmiddels hadden de personeelsleden van de klemgezette organisaties al spreekverboden over heikele kanten van hun werk.

Onbestaanbaar evenwicht Via populatiebeheer en schadebestrijding zeggen faunabeheerders steeds evenwicht te herstellen tussen aantallen dieren en hun leefgebied. Omdat voedsel de aantallen dieren bepaalt, kan daarbij nooit van een te groot aantal dieren sprake zijn. Wel van teveel onafgeschermd voedsel. Voedsel stel je niet simpel naar oppervlak vast. In biomassa – dus voedsel – zijn de tien keer voedselrijkere Oostvaardersplassen gelijk aan de tien keer grotere Veluwe! Afschot van dieren betekent altijd nog meer onbalans.

Uitzichtloze aanpak van gretige ganzen Ganzen zijn een meest lastige soort met heel Noord-Europa als leefgebied. Ieder voorjaar kiezen bijna zo’n miljoen dieren óf noordelijke leefgebieden als broedgebied óf onze zo’n twee miljoen hectare meest voedzame landbouwgrond. Wat men ook vermindert via schieten, vergassen à € 6,40 per gans of mechanisch stuk voor stuk nekken breken à € 13,75, helpen kan het nooit. Vanuit de populaties jaarlijkse wintergasten blijven de ganzen ons land kiezen. Eeuwenlang hadden de ganzen geen leven met onze dagenlang werkzame boeren en hun honden als onvermoeibare ganzenverjagers. Veel effectiever nu is hightech laser, waarmee Schiphol inmiddels een vierkante kilometer terrein gansvrij houdt.