Kaddisj in de nacht
Als er de dreiging van een pogrom was, dan ging de grote rabbijn Ba'al Sjem Tov naar een bepaald deel in het bos, de Heilige Plek. Daar stak hij op een speciale wijze een vuur aan en zei een speciaal gebed, de Kaddisj Aan Mij is de Wrake. En het wonder voltrok zich, de pogrom werd afgewend.
Later, toen er opnieuw de dreiging van een pogrom was, ging zijn befaamde leerling, de Magid van Metzerich naar dezelfde plek in het bos. En hij sprak: “Heer van het Heelal, ik weet niet de speciale wijze waarop het vuur moet worden aangestoken, maar ik ben gelukkig nog wel in staat om het speciale gebed uit te spreken.” En opnieuw voltrok zich het wonder, de Magid werd verhoord, en de pogrom werd afgewend.
Weer later toen er alwéér de dreiging van een pogrom was, ging Mosje-Leib van Sasov het bos in en sprak: “Ik weet niet hoe ik het speciale vuur moet aansteken en ik ken het speciale gebed niet, maar ik weet waar de heilige plek is. Heer van het Heelal, mag dat voldoende zijn?” En het was voldoende. De pogrom werd afgewend.
Het wordt eentonig, maar weer, was er de dreiging van een pogrom. Ditmaal was het de beurt aan de hoogbejaarde rabbi Israel van Rizhyn. Gezeten in zijn leunstoel sprak hij met zwakke stem: “Ik ben niet in staat om welk vuur dan ook aan te steken en ik ken ook het gebed niet, ik ken zelfs de heilige plek in het bos niet. En ik ben zelfs te zwak om het bos naar toe te gaan. Het enige wat ik kan doen is de mensen het verhaal over dit alles vertellen, Heer van het Heelal mag dat voldoende zijn?” En het was voldoende.
Maar recent was er plots sprake, dat er een pogrom op handen was... Hoe bestaat het, een pogrom in onze dagen! In de een-en-twintigste eeuw!
Maar Benjamin Netanyahu kent om een of andere reden de plek, het vuur en het gebed niet, waarvan hier boven sprake is. En zelfs het verhaal daar over blijkt hij niet te kennen. Gevolg: hij deed met zijn kennis, hem geleverd door de Mossad, over de aanstaande pogrom niets.
En de pogrom brak uit en het was de pogrom van Hamas. En iedereen is geschokt over de beestachtigheid van die pogrom. Maar men had het kunnen weten. Pogroms zijn zonder uitzondering waanzinnig redeloze uitbarstingen van haat en geweld.
En premier Netanyahu ging over tot vergelding. Geheel tegen de kaddisj Aan Mij is de Wrake in, die daartegen één grote waarschuwing is... Maar ja, die kent hij niet.
En zo is de zinloze slachtpartij van Hamas gevolgd door de al even zinloze slachtpartij van Netanyahu. En het eind is nog niet in zicht.
En wij? Er is helaas niemand tot wie wij kunnen bidden. Wij bevinden ons geheel alleen in het Heelal. Komt er dan geen einde aan onze Reis naar het einde van de nacht? Moeten wij soms Céline, de auteur van Voyage au bout de la nuit herlezen? Misschien. Maar niet zijn infame pamflet Bagatelles pour un Massacre!
Gedenk liever Multatuli: “Het is de roeping van de mens om mens te zijn.” Het is aan ons mensen om iedereen van ons een menswaardig bestaan te bezorgen. Een taak waaraan wij niet mogen wanhopen.