De coalitiepartijen hebben in het regeerakkoord afgesproken voedingsmiddelen fors meer te belasten. Verontruste wetenschappers, medici en consumenten hebben vervolgens opgeroepen een uitzondering te maken voor groente en fruit. Gezond eten is immers van levensbelang.
Groente en fruit zijn deze eeuw al aanzienlijk duurder geworden: respectievelijk 50% en 41%. Veel ongezond eten, daarentegen, is amper in prijs gestegen. Suiker is zelfs 18% in prijs gedaald. Al eerder is in de Kamer verzocht om groente en fruit btw-vrij te maken, maar het kabinet heeft hier niks mee gedaan. Ondertussen eten 6 op de 7 Nederlanders onvoldoende groente. Hetzelfde percentage eet onvoldoende fruit. Wekelijks komen er in Nederland 1.200 mensen met suikerziekte bij.
Die bedes blijken niet verhoord, meldt het AD. Carola Schouten (ChristenUnie), minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, beweert dat het onmogelijk is gezond voedsel uit te zonderen en wijst daarbij naar Europese regels, een geliefde argumentatie om ongewenst beleid er door te drukken. Foodwatch, de consumentenorganisatie die de voedingsindustrie kritisch in de gaten houdt, noemt dat “de halve waarheid”. Verschillende EU-landen passen immers wel lagere btw-tarieven toe, tot zelfs onder de 5 procent. SP-Kamerlid Frank Futselaar wijst er op dat de Europese Commissie de lidstaten de komende jaren juist meer vrijheid wil geven op dit gebied.
Foodwatch pleit overigens voor het geheel afschaffen van de btw op gezonde voeding en vindt dat de overheid moet zorgen dat een appel uiteindelijk minder kost dan een donut. De overheid heeft er immers zelf voor gezorgd dat ongezond eten financieel aantrekkelijker is. De organisatie laat hoogleraar Jaap Seidell aan het woord: “Er zijn door middel van landbouwsubsidies, prijsmaatregelen en andere zaken gunstige omstandigheden gecreëerd voor de productie en verkoop van vlees, zuivel en fastfood. Dit heeft geresulteerd in een ongezonde voedselomgeving, waarin een ongezonde keuze verschrikkelijk goedkoop is geworden. De overheid heeft een wettelijke taak om de burger hiertegen te beschermen.”
Het AD citeert SP-Kamerlid Futselaar: “Zeker voor de laagste inkomens moet je gezond eten aantrekkelijker maken en juist niet moeilijker”. Futselaar vraagt de regering om een onafhankelijk onderzoek naar de effecten van de btw-verhoging op groente en fruit.
Schouten zegt dat het helemaal niet vast staat dat hogere prijzen tot andere consumptie leidt. Bovendien kan volgens haar gezond eten soms ook goedkoper zijn dan ongezond voedsel. Het Voedingscentrum heeft uitgerekend dat je voor zes euro kunt voldoen aan de zogeheten Schijf van Vijf, de norm voor gezond eten. Ongezond eten is volgens haar 50 cent duurder.
Foodwatch stelt vast dat Nederlanders juist steeds minder groente en fruit consumeren. Een volwassene eet gemiddeld 113 gram fruit per dag en 139 gram groente per dag. De Schijf van Vijf, schrijft 250 gram groente voor.