Kabinet negeert onterecht rechterlijke uitspraak Veilig Onderwijs

In oktober 2020 startte Stichting Protect Everybody met een aantal maatschappelijke organisaties en ouders een juridische procedure tegen het kabinet om scholen veiliger te maken. Afgelopen week deed de rechter uitspraak , met conclusies die grote gevolgen hebben voor het Nederlandse coronabeleid. Het kabinet lijkt deze conclusies naast zich neer te proberen te leggen. Dat is onverstandig en onrechtmatig.

De rechtszaak van de organisaties en ouders was gericht op drie eisen. Onjuiste informatie over kinderen die nauwelijks besmet of beschadigd raken en geen risicocontact kunnen zijn, moest aangepast. De leerplicht moet worden opgeschort als er veel virus rondgaat, zoals nu. En op middelbare scholen moeten leerlingen afstand houden of maskers dragen. Op die manier zouden Nederlandse scholen veiliger worden, in de richting die andere Europese landen al maanden geleden insloegen.

De eerste eis werd niet door de rechter ingewilligd omdat overheidssites sinds de start van de rechtsgang van onze stichting al waren aangepast in de richting van de wetenschappelijke consensus. De rechter wil de leerplicht niet opschorten, maar oordeelt wel dat leerplichtambtenaren coulant moeten zijn bij thuishoudende ouders. De eis van afstand of maskers werd afgewezen, maar wel nadat het kabinet al 1,5m afstand had bevolen in het voortgezet onderwijs.

Al met al heeft de zaak dus belangrijke concrete resultaten behaald voor leraren en leerlingen. Minstens even belangrijk is de bewustwording dat Nederland een uniek beleid kent, en dat kinderen en scholen wel degelijk besmetten. Dit inzicht heeft samen met ons werk achter de schermen een rol gespeeld bij de aandacht voor veilig onderwijs die is gaan leven onder vakbonden, ouders en journalisten.

Maar de zaak treft de coronastrategie van het kabinet veel dieper. De rechter zegt dat bij voorlichting dat kinderen een beperkte rol spelen in de epidemie “vraagtekens kunnen worden geplaatst”. De rechter oordeelt ook dat het kabinet de waarheid niet spreekt als het zegt dat mondmaskers niet duidelijk worden aanbevolen door de WHO. Excuses van het kabinet zouden op zijn plaats zijn, maar de oude weg van misleidende informatie is alweer ingeslagen met “ de Britse variant is minder besmettelijk voor kinderen ”.

De rechter erkent dus dat er veel besmettingen op scholen zijn, maar vindt dat dat past bij de keuzes van het kabinet: verspreiding van het virus tolereren tenzij de zorg overbelast raakt, en “onkwetsbare” burgers blootstellen om “kwetsbaren” te ontzien. Besmettingen van kinderen zijn voor het kabinet niet erg, als ze maar niet tot teveel ziekenhuisopnames leiden. Maar dat is niet hoe leraren en ouders toezeggingen van kabinet, RIVM en GGD over “de scholen zijn veilig” hadden begrepen. Zij zullen deze vaststelling vaak als schokkend ervaren, want het blijft een lijst A infectieziekte waar mensen tegen willen en moeten worden beschermd. Leraren hebben dit nu door en eisen meer preventiemaatregelen. Maar de strategie van het kabinet staat, ook als dit nu “indammen” heet.

Met de argumenten en wetenschap van Stichting Protect Everybody is volgens de rechter niets mis, en hij roept het kabinet op daar zijn voordeel mee te doen. Dat komt neer op een opdracht het beleid te laten opschuiven naar wat de Stichting vraagt en andere landen al doen. Het kabinet laat echter, afgezien van de afstandsmaatregel op middelbare scholen, geen enkele beweging zien richting veiliger onderwijs.

Maatregelen als strenge ventilatiehandhaving, gezichtsmaskers, proactieve sneltesten voor leraren en strenge quarantaine van risicoleerlingen en -klassen zijn bijna overal gebruikelijk. In een land als Italië, waar de kinderen van een van de auteurs van dit artikel in 2020 heen zijn gevlucht, gelden strenge preventiemaatregelen op school. De basisscholen zijn dit schooljaar niet dicht geweest en gaan dat ook niet, omdat school belangrijk is maar ook omdat onderwijs op deze manier weinig tot geen infecties oplevert. Er is weinig druk (lagere) scholen dicht te doen, maar nu ze open zijn krijgen ze ook de meubelboulevard niet dicht met massale infecties.

De rechtszaak van Stichting Protect Everybody heeft duidelijk gemaakt dat het kabinet een spelletje met de waarheid speelt, en expres preventie op scholen tegenhoudt. Door de uitspraak van de rechter te negeren gaan de scholen gauw weer op de oude voet open (ze zijn dat al voor een belangrijk deel), klaar voor herhaalde grootschalige infecties. Dat zal dan, zeker met de nieuwe varianten van het virus, tot massale ziekte, schoolsluiting en leerachterstanden gaan leiden. Onze kinderen en leraren verdienen beter, en onze rechtsstaat ook.