John Oliver haalt uit naar president Biden die Afghanen in de steek laat

Dit weekend koos John Oliver als hoofdonderwerp voor zijn programma Last Week Tonight, hoe kan het ook anders, Afghanistan. En dan vooral de manier waarop de Verenigde Staten na een oorlog en bezetting van twintig jaar het land halsoverkop verliet en daarmee de extremistische Taliban vrij spel gaf om het land opnieuw in een ijzeren greep te nemen. ‘We wisten allemaal dat het einde van de bezetting een lelijk smoelwerk zou krijgen,’ aldus Oliver: ‘De vraag was alleen: hoe lelijk? Daar kregen we deze week een antwoord op’.

De meest afschuwelijke beelden gingen de afgelopen periode de wereld rond. Van Afghanen die in hevige paniek het vliegveld van Kaboel proberen te bereiken in een laatste poging te ontsnappen en de Taliban die het vuur op hen openen, tot aan de levenloze lichamen van vluchtelingen die zich in uiterste wanhoop hadden verschanst bij de wielen van een vliegtuig om daar van grote hoogte uit te vallen. De Amerikaanse president Joe Biden houdt vol dat met elk denkbaar scenario rekening is gehouden, maar dat gaat er bij John Oliver niet in: ‘Dat is ongeloofwaardig aangezien nog maar tien dagen geleden de VS uit alle macht onderhandelde met de Taliban om in elk geval de Amerikaanse ambassade in Kaboel te sparen. Een dag later kreeg diezelfde ambassade opdracht alle gevoelige informatie te vernietigen. Een week geleden werd er geëvacueerd.’

Oliver maakte ook korte metten met een andere bewering van Joe Biden, namelijk dat het nooit het doel was geweest om in Afghanistan aan ‘nation-building’ te doen. Een uitspraak van krap een week geleden. Oliver wijst erop dat de reden om Afghanistan aan te vallen inderdaad vergelding voor de aanslagen van 11 september 2001 was, maar dat die slecht beargumenteerde oorlogsmissie al snel een dikke saus van nation-building en strijden voor mensenrechten kreeg. Ook Joe Biden zelf roemde twee decennia geleden de noodzaak daarvan, omdat het alternatief chaos zou zijn. Het resultaat vlak voor een nieuwe 11 september: de Verenigde Staten voegen zich in een lange rij van buitenlandse krijgsmachten die Afghanistan bezetten maar met de staart tussen de benen afdropen.

Voor Biden betekent dat weinig goeds, aldus Oliver. Het mag dan de vorige president Donald Trump zijn geweest die een slecht onderhandeld vredesakkoord sloot met de Taliban – direct na de handtekening voerden ze minstens 76 aanvallen uit in 24 Afghaanse provincies – het is vooral ook de huidige president die een smet op zijn blazoen krijgt. Vanwege de manier waarop de Amerikaanse troepen in de steek gelaten zijn en ook de terughoudendheid waarmee de Amerikaanse overheid de grenzen opent voor Afghaanse vluchtelingen, ook zij die de afgelopen jaren in Afghanistan voor de Amerikanen hebben gewerkt:

Voor Oliver is het niet de vraag of Biden een smet op zijn blazoen heeft, maar vooral hoe groot hij die vlek nog wil laten worden.