Jesse Klaver: 'Ongelijkheid in Nederland groter dan de statistieken tonen'

Aan tafel bij De Wereld Draait Door bespreken GroenLinks-leider Jesse Klaver en econoom Barbara Baarsma (“ik ben niet politiek”), die in 2019 meeschreef aan het Europese verkiezingsprogramma van D66, het nieuwe boek van Thomas Piketty dat dinsdag verschijnt. ‘Kapitaal en Ideologie’ is een vervolg op de bestseller ‘Kapitaal in de 21e eeuw’ dat wereldwijd de discussie over structurele economische ongelijkheid losmaakte. Piketty toonde aan dat de rijken steeds rijker worden en wie dat niet is amper of niet kans heeft om hen in te halen. Bovendien verwerven de rijken door dat kapitaal steeds meer politieke macht. De ongelijkheid is daardoor niet alleen een economisch en sociaal maar ook een democratisch probleem.

Jesse Klaver is geïnspireerd door de theorieën van Piketty en vastbesloten de ongelijkheid te bestrijden. Baarsma daarentegen meent dat de bevindingen van de Franse econoom vooral op de Angelsaksische wereld slaan en in Nederland nauwelijks van toepassing zijn. Ze huldigt de opvatting dat de ongelijkheid in Nederland nauwelijks toeneemt. Klaver weerspreekt haar. De statistieken tonen volgens hem vooral een papieren werkelijkheid. Volgens de regels moet het wel goed gaan met de inkomensverdeling maar in de praktijk pakt dat heel anders uit omdat de regels niet gevolgd worden. “Ik durf de stelling aan dat de ongelijkheid in Nederland groter is dan de statistieken tonen.” Klaver legt daarna uit hoe Piketty de ideologie achter de zogeheten ‘neutrale’ economische wetenschap blootlegt.

Piketty stelt een aantal maatregelen voor, zoals het vermaatschappelijken van de top van bedrijven en de invoering van een hoogste belastingtarief van 90 procent voor de allerrijksten. Klaver rekent voor dat de rijkste persoon in Nederland dan nog altijd 1,5 miljard euro zou overhouden.

Baarsma gelooft niet dat vermogen een groot probleem is als het gaat om ongelijkheid. Volgens haar is de belasting op arbeid veel belangrijker. Ze heeft het liever over ‘kanskracht’ dan over ‘koopkracht’ en beklimt het D66-stokpaardje van onderwijs. Klaver legt daarop uit dat het leven door meer bepaald wordt dan louter door kansen.

Ter illustratie laat hij een interviewfragment zien met Jeff Bezos, oprichter van Amazon en de rijkste man op de planeet. Bezos droomt van zijn rol in het universum en heeft daarom een ruimtevaartbedrijf opgericht. Maar hij weigert zijn onderbetaalde werknemers een dollar extra te geven. Baarsma daarentegen denkt dat Bezos minder hard zal werken als hij meer belasting moet betalen.