Je vis of je leven

Er is een man doodgegaan. Een hardwerkende man die weinig heeft kunnen genieten van zijn leven. Alleen maar moeten overleven. En een paar dagen geleden deed hij niets anders dán overleven. En dat heeft hij moeten bekopen met een verschrikkelijke dood.

Mohsin Fikri verkocht afgelopen vrijdag, zoals vele anderen, zijn vis op straat in het Noord Marokkaanse havenstadje Al Hoceima. Een politieagent pakte zijn handel af en gooide het in de inmiddels gebelde vuilniswagen. Mohsin sprong in de vuilniswagen om zijn broodwinning van die dag eruit te vissen. Twee omstanders, die dit onrecht niet aan konden zien, deden hetzelfde. Op dat moment gaf de agent opdracht aan de vuilniswagenchauffeur om de pers in de wagen, die toen nog uitstond, te activeren, zeggen getuigen. Met de volgende woorden: “Vermaal hem!” Mohsin werd geplet en de twee omstanders konden nog net uit de vuilniswagen stappen voordat ook zij hetzelfde lot zouden ondergaan.

Een mensenleven vermalen. En waarom? Omdat Mohsin weigerde 500 Dirham (50 euro) aan smeergeld te betalen aan oom agent. Sindsdien is het onrustig in Marokko. Duizenden mensen gaan al dagenlang in verschillende steden de straat op omdat ze boos zijn. Ze zijn boos op de lokale overheid, die verantwoordelijk is voor de dood van een burger. Een burger die door diezelfde overheid beschermd dient te worden.

Ook vandaag worden in verschillende steden demonstraties verwacht. Op de dag van de begrafenis van de visverkoper, gaan ook berichten rond dat de Marokkaanse regering vele militairen naar het Noorden heeft gestuurd. En Benkirane, de voormalige premier van het land, leider van de grootste partij en winnaar van de verkiezingen van een paar weken geleden, roept op deze trieste dag zijn aanhangers op om vooral niet te gaan protesteren. De minister van Binnenlandse Zaken zei in een verklaring dat hij “bevel heeft gegeven voor een onderzoek naar de omstandigheden rondom de tragische dood van de visverkoper”. Ook de koning heeft aangegeven zich er persoonlijk mee te zullen bemoeien.

Maar waar gaat dit eigenlijk over? Gaat het om een moord, in opdracht van een ambtenaar in functie? En de daarbij horende aanname dat een mensenleven in Marokko niet zoveel voorstelt? Gaat het om corruptie in een land waar men dat gewend is en in het DNA zit? En waarover zelfs de koning in verschillende toespraken aangeeft dat dit op moet houden? Gaat het om de visserij waar velen van moeten leven? En tegelijkertijd met lede ogen aan moeten zien hoe de zee voor de kust van Noord Marokko wordt leeggevist door immense buitenlandse schepen?

Het gaat om iets wat al decennia lang voornamelijk gaande is in het achtergestelde Noord-Marokko; armoede, werkloosheid, slechte gezondheidszorg, marginalisatie en onderdrukking. Ondanks de hervormingen die door de koning zelf zijn doorgevoerd en de vele beloften van de regeringspartij dat het wel goed komt, is en blijft Noord-Marokko een kruitvat, dat op springen staat. En die gedachte; dat er een Noord-Marokkaanse Lente zal ontstaan, doet velen sidderen. Dat merk je ook bij sommige Nederlandse Marokkanen. Die roepen anderen op social media zelfs op om zich niet te laten verleiden tot protesten of demonstraties in Nederland. Want: “Marokko is het enige land waar geen chaos heerst. Marokko is geen Syrië of Libië, en als men tweedracht gaat zaaien, gaan we die kant op. Wees blij dat het zo goed gaat in Marokko. Kijk maar naar alle hervormingen.” Men bedoelt met hervormingen: hier een weg, daar een parkje. Hier een strandboulevard en daar een brug. En nu je mond houden, want Marokko gaat de goede kant op. En het ergste is dat men zelfs anderen bang maakt met het idee “dat IS aan de poorten van het land staat, klaar om binnen te vallen.” Maar weldenkende mensen weten dat dat deze vlieger niet opgaat. Dat het Westen nooit zal toelaten dat de Poort van Europa een tweede Syrië, Libië of Irak wordt. Of in handen zal vallen van IS.

Ik hoop dat de protesten vandaag en de komende dagen niet uitmonden in een bloedbad. En dat Mohsin een waardige begrafenis krijgt. En wat betreft demonstraties in Nederland; die gaan er hoe dan ook komen. Want men is het zat. Spuugzat.