Je kunt Lale Gül-criticus Enes Ulusoy niet zomaar even weglachen

Zelfs De Volkskrant, of wellicht juist De Volkskrant doet een oproep de Turkse vlogger Ismail Ilgün niet meer tot RTL of NPO toe te laten. Dat komt omdat hij op zijn eigen vlog – 108.000 abonnees – de islamgeleerde Enes Ulusoy een uur lang aan het woord liet over de succesroman van Lale Gül. Ook De Turkse vlogger Truthspeaker was aanwezig maar die had het boek niet gelezen en plaatste dan ook geen opmerkingen van betekenis.

Ulusoy noemt Ik ga leven smaad op de islam. Gül meent namelijk dat deze religie aanknopingspunten biedt voor de ellende in de moslimgemeenschap en dat is volgens hem een valse weergave der dingen. Hij neemt vervolgens zeer ruim de tijd om deze stelling te bewijzen.

Ulusoy noemt Mauwlana Shaykh Mahmud Efendi al-Naqshibandi al-Mujaddidi al-Khalidi al-Ufi zijn spirituele leermeester. Dat plaatst hem in de Sufi-traditie en meer in het bijzonder in de orde van de Naqshbandiyah, die tientallen miljoenen aanhangers heeft op de hele wereld. Zelfreflectie, discipline, opmerkzaamheid, je bewust zijn van elke ademtocht én van Gods aanwezigheid zijn belangrijke kernpunten. Dat leidt als vanzelf tot studie, die gevolgd moet worden onder leiding van een leermeester die het allemaal weer geleerd heeft van diens leermeester en dat kan zo eeuwen terug gaan. Er zijn zelfs leermeesters die  uitkomen in de buurt van de profeet Mohammed.

Met die achtergrond pakt Ulusoy Ik ga leven aan. Hij legt  uitgebreid uit dat de levensstijl van Güls familie en omgeving weinig met de islam te maken heeft en dat zij zelf in haar boek veel onjuistheden debiteert. Ook heeft ze geen behoorlijk islamonderwijs gehad want wat zij over haar lessen bij een moskee van de Milli Görüs vertelt mag geen naam hebben. Ulusoy onderstreept dat het er niet om gaat de koran uit het hoofd te leren maar om die te begrijpen. Datzelfde geldt voor de overleveringen van die profeet. Om ze op hun juiste waarde te schatten is een stevige studie nodig, waarbij kennis van de Arabische taal niet mag ontbreken. Anders kun je volgens Ulusoy de grondteksten niet echt doorzien en evenmin de studies die door latere geleerden over de islam zijn gemaakt. Hij stelt dan ook dat de echte leerstellingen van de islam vaak het omgekeerde zijn van wat Lale Gül beweert. Ulusoy spaart ook bij zijn geloofsgenoten in het algemeen de roede niet. Het is duidelijk dat hij geen hoge pet op heeft van de kennis die de gemiddelde moslim in Nederland over zijn geloof bezit. Dit alles voorziet Ulusoy van een stevige onderbouwing uit de koran en de hadith. Hij neemt het Lale Gül vooral kwalijk dat ze een boek schrijft vol apodictische uitspraken over de islam  zonder dat ze eerst net als hij een serieuze studie heeft gedaan naar dit geloof. Daar zit iets in: er is een verschil tussen kroegpraat en het publiceren van een boek.

Dit alles is niet wat Ulusoy inmiddels tot de bonte hond heeft gemaakt bij de rechtse twitterati, die de jihadstrijders weer door de straten zien sluipen. GeenStijl lichtte een paar minuten uit het interview waarin het gaat over vrouwen aan het strand. Ulusoy verklaart (vanaf 16.30) dat moslims geen feminisme nodig hebben: “Islam geeft die rechten al aan de vrouw”. Hij komt dan met een vaak uit de mond van imams gehoord argument: emancipatie is tot genot en lust gemaakt. Dat is geen vrijheid. “Een vrouw die op het strand ligt, okee, jij noemt dat vrijheid. Maar denk je er wel bij na? Sta je er wel bij stil wat je daarmee allemaal veroorzaakt in de gemeenschap? De islam handelt gewoon preventief want het gezin is heel belangrijk in de islam.” En: “Je kunt heel snel chaos creëren door eigenlijk de gezinsrechten te schenden. Als je de fundamenten niet te pakken hebt is het moeilijk om dat te begrijpen.” Wat die fundamenten zijn, wordt niet duidelijk. Wel benadrukt Ulusoy dat hij niet met ongelovigen wil discussiëren over de regels van de islam. Wie gelooft, kent ook op dit gebied geen twijfels. Dan is discussie net zo goed overbodig.

Het is volgens de islamgeleerde ieders goed recht om niet te geloven. In de koran staat immers: “Wie wil, laat hem geloven. Wie wil laat hem ongelovig gaan. Die keuze is helemaal aan jou. Je hebt toch die vrijheid gekregen”.

Dan zegt Ulusoy vanaf 19.49 iets fundamenteels dat domrechts omdat het nu eenmaal dom rechts is, niet opviel: Allah heeft iedereen gemaakt, ook de ongelovigen. “De wereld is van mij. Je leeft onder mijn dak, onder mijn hemel. Je loopt op mijn bodem.” Dan vraagt Ulusoy: “Zou jij het leuk vinden als ik bij jou thuis kom en ik hou me niet aan jouw huisregels?” En: “Jij bent de huismeester. Jij bent de gastheer. Jij bent niet de baas in mijn huis”.

Met andere woorden: iedereen is te gast bij Allah en heeft zich maar aan zijn regels te houden. Daarvoor kan men blijkbaar terecht bij Enes Ulusoy, die over een en ander een studie heeft gemaakt bij de juiste leermeesters.

Ik ben katholiek gedoopt én gevormd. Ik heb hetzelfde Opperwezen leren kennen als die van de islam want Allah is gewoon de God van Abraham, Izaäk en Jacob. In de loop der decennia is mijn denken over een en ander geëvolueerd. Ik weet niet of de HEER bestaat en mocht dit wel wel het geval zijn, dan wil ik graag met hem discussiëren over het wrede spel dat Hij met de schepping en de levende wezens op deze planeet speelt. Ik beschouw mij niet als Zijn gast en ook niet als een logé in Zijn huis.  Ik heb met Zijn regels in principe niets te maken. Het denken van Enes Ulusoy opent de weg naar een samenleving met één enkele officieel gesanctioneerde godsdienst en gewetensvrijheid voor wie er anders over wil denken maar dat wil niet zeggen dat je er ook zomaar naar mag handelen. Hij praat niet met ongelovigen maar ik kan me voorstellen dat libertijnen voor wie de persoonlijke keuze allesoverheersend is, evenmin met hem in gesprek gaan. Hij bedreigt immers hun levensstijl. En hij heeft er nog goed over nagedacht ook, want Enes Ulusoy is een scherpzinnig  analist van de heilige teksten. Wat dat betreft staat hij in de traditie van Franciscus Gomarus, Gisbertus Voetius, Abraham Kuyper, Klaas Schilder en zoveel anderen die Nederland ooit theocratische trekken wilden geven. Ik zou Ulusoy zelfs  aanbevelen bij Boekwinkeltjes.nl van Kuyper Ons Program te bestellen alsmede De Gemeene Gratie, in ieder geval deel III, Het Practische Gedeelte. Daar zal hij zijn voordeel mee doen.

Ondertussen is het aan ons, mannen en vrouwen van vrijheid, gelijkheid en broederschap de lichten brandende te houden. Dat doe je niet door mensen te weren van wier opvattingen je niet gediend bent. Dat doe je door hun argumenten serieus te nemen en consequent te weerleggen. Anders creëer je een soort theocratie met het secularisme als onfeilbare God.

Zo’n Enes Ulusoy kun je niet wegzetten als een wereldvreemde halve gare. Hij is een vlijmscherp denker met een verhaal dat velen aanspreekt. Alleen domoren denken dat je zijn vertoog kunt weglachen. Neem hem serieus. Anders merk je dat straks ineens het licht uit is.

Naschrift: inmiddels hebben Ulusoy en Ilgün gereageerd met een nieuwe korte vlog. Daarin benadrukt de islamgeleerde dat hij alleen maar de islam heeft uitgelegd en dat iedereen verder zelf moet weten wat hij of zij daarmee doet. Wie meent dat hij de islam verkeerd uitlegt, blijft met lege handen staan. Wel veroordeelt Ulusoy krachtig het bedreigen van andersdenkenden.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de kwestie rond het Groninger aardgas evenmin