Jan Lul krijgt straks weer de rekening voor deze huizengekte

Ze zeggen dat Nederlanders nuchter zijn maar dit is net zo goed het land van de tulpenhandel. Om de zoveel tijd verliest men in de polder het verstand en geeft zich over aan speculatie. Dat is nu – de laatste crisis is koud twee jaar voorbij – weer het geval. De gemiddelde huizenprijs nadert de drie ton en het einde is nog niet in zicht, zo meldt de Volkskrant. Institutionele beleggers lopen in de voorste rij bij het opjagen van de prijzen. Iedereen hapt toe voor het te laat is en bij makelaars zie je foto’s hangen van krotten met een vanaf-prijs die gezien moet worden als een uitnodiging tot het doen van een bod.

Je hoeft maar een wandeling te maken door je eigen stad of dorp om tot de overtuiging te komen dat de meeste huizen de prijs niet waard zijn die er nu voor gevraagd wordt. Het is gekte. Het is maniakaal. Het is alle ratio voorbij.

Daarom is deze windhandel voor de gewone Nederlanders alleen maar schadelijk. Zij ervaren deze gekte vooral als een verscherping van de woningnood. Net als vlak na de bevrijding blijven volwassen kinderen nog jaren bij hun ouders wonen omdat zij gewoonweg nergens terecht kunnen. Zowel kopen als huren is onbetaalbaar. De wachttijden voor een sociale huurwoning verschillen tegenwoordig niet van die in 1948 toen mijn ouders voor de wet trouwden om zich zo als woningzoekende te kunnen inschrijven. Hun eerste flat kregen zij in 1956.

Maar ondertussen: wie eindelijk eens een stekkie voor zichzelf en de geliefde wil, móet zich wel diep in de schulden steken om die droom waar te maken. Je bent dan gedwongen om mee te gaan met de speculanten. Je gaat licht net boven je macht. Het loopt spaak bij het eerste tegenwindje, een baan die verdwijnt bijvoorbeeld.

Je kunt op je vingers uittellen dat hier de zoveelste ballon wordt opgeblazen. De banken zijn weer bezig met hun handel in onbegrijpelijke pakketten met goede en slechte hypotheken. Als iets of iemand een speld in die ballon steekt, dan krijgt Jan Lul de rekening gepresenteerd met de mededeling dat HIJ het was die op te grote voet heeft geleefd en dat wij nu met zijn allen de broekriem moeten aanhalen. Dat zullen de voorzitters van de pensioenfondsen, de ministers van financiën en de bankdirecteuren dan met een ernstig smoelwerk naar voren brengen in de talkshows.

Wij moeten toch in een goed blaadje blijven bij de kredietbeoordelaars. Een euro kun je maar één keer uitgeven Die bank is nu eenmaal to big to fail. Wij zitten met zijn allen in hetzelfde schuitje. Wij zijn allemaal verantwoordelijk. De wal heeft het schip gekeerd. Wij zijn te begerig geweest en krijgen nu allemaal het lid op de neus.

En Jan Lul zal het weer slikken.