JA21-leden morren: partij is ondemocratische ‘baantjesmachine voor Joost en Annabel’

Het is een wetmatigheid bij partijen op de uiterst rechtse flank: vroeg of laat (meestal vroeg) komt er ruzie. De partijen trekken nu eenmaal bovengemiddeld veel mensen aan die zich permanent tekortgedaan voelen. Op een zeker moment voelen die zich ook tekortgedaan door de leiding van hun partij. Zeker als de verkiezingsresultaten tegenvallen en actieve leden hun baantje kwijtraken. Op dat punt zit JA21, dat zaterdag congresseert in Amersfoort, nu.

Eind vorige maand stelden ontevreden leden, onder wie alle Tweede Kamerleden behalve partijoprichter Joost Eerdmans, een brandbrief op. Daarin drongen ze onder meer aan op meer interne democratie. Ook dat is een terugkerend probleem bij radicale rechtse partijen: de leiding houdt de touwtjes het liefst stevig in handen. Want leden zijn leuk, maar ze moeten natuurlijk geen praatjes krijgen. Daar komen alleen maar ‘LPF-toestanden’ van.

Die LPF-toestanden lijken er nu alsnog te komen, constateert NRC. Een groeiend aantal leden voelt zich niet gehoord of gezien door de top. “Ik heb nooit ook maar enige interesse gemerkt in de provincie”, zegt Ted Dinklo, tot voor kort Statenlid voor JA21 in Utrecht. “De partij is een baantjesmachine voor Joost en Annabel en hun slippendragers geworden.” Zo is de penningmeester bij de partij Femke Bouma-Eerdmans, de vrouw van partijoprichter Eerdmans. De ‘tijdelijk voorzitter’ is Adrien de Boer, een bekende van Annabel Nanninga uit Amsterdam.

Dinklo staat bepaald niet alleen in zijn kritiek op de top. “Ik weet wat er in mijn provincie speelt, maar ze negeren dat totaal”, stelt Johan Almekinders, ex-fractieleider in Overijssel. De wijze waarop de kandidatenlijsten voor de Provinciale Statenverkiezingen zijn opgesteld, is zelfs voor ingewijden schimmig. Kritische leden zoals Dinklo werden gepasseerd, vermoedelijk omdat ze “niet loyaal genoeg” waren.

Ook de politieke koers bevalt veel JA21-leden niet. Tijdens de campagne hadden de kopstukken het vrijwel uitsluitend over immigratie. In welk opzicht verschilt JA21 dan nog van de PVV? “Ik denk dat JA21 met zijn partijstructuur intern al een PVV-model is”, aldus Almekinders. “En extern begint het met deze inhoud ook steeds meer op de PVV te lijken.”