Is Hamas ondanks zijn misdaden toch een legitieme verzetsbeweging?
Het regent killer drones en bommen op Gaza. Volgens veel Nederlanders bedrijft Israël hiermee oorlogsmisdaden. Een aantal veroordeelt eveneens de pogrom door Hamas, al mag je dit optreden in diezelfde kringen geen pogrom noemen. Zij zijn ertoe geneigd de moorden en de verkrachtingen het gevolg te noemen van 75 jaar onderdrukking. Dit gegeven mag je niet onbenoemd laten. In die optiek is Hamas een legitieme verzetsbeweging. Ze is als het ware de voorhoede van de terechte Palestijnse woede.
Snijdt dit argument hout? Kunnen er omstandigheden zijn onder welke men wreedheden zoals bijvoorbeeld deze week door de BBC onthuld, door de vingers ziet? Mag je van mensen die er wel over beginnen, eisen dat ze eindelijk Israël aanpakken want dat maakt veel meer slachtoffers?
Vergelijkingsmateriaal kan helpen. In 1943 kreeg de krijgsgevangen gemaakte sovjet-generaal Andrej Vlasov toestemming van de Duitsers om een bevrijdingsleger te vormen. Hij bracht met Russische gegadigden twee divisies bij elkaar die in de laatste maanden van de oorlog tegen het Rode Leger werden ingezet. Uiteindelijk kwamen ze in Tsjechië terecht. Om hun huid te redden keerden Vlasov en zijn soldaten zich tegen de SS-bezetting van Praag. Zo bevrijdden zij de stad. Dat hielp niet want verreweg de meeste aanhangers van Vlasov zijn in de Goelag omgekomen. Vlasov zelf is ter dood veroordeeld en opgehangen. De Sovjet-Unie was er daarna veel aan gelegen dit voor haar zo pijnlijke onderdeel van de Grote Vaderlandse Oorlog te laten vergeten. Zo werd er rond de bevrijding van Praag een uitgebreid en zeer gedetailleerd stuk geschiedvervalsing op touw gezet. Vlasov en zijn soldaten werden eruit geschreven. De stad zou door het verzet samen met het Rode Leger zijn bevrijd.
In de nadagen van het Portugese koloniale rijk opereerden er in Angola en Mozambique verzetsbewegingen die door het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind werden bewapend en min of meer aangestuurd. Na het vertrek van de koloniale overheersers in 1974 zetten zij de strijd voort zodat de net onafhankelijk geworden staten Angola en Mozambique geconfronteerd werden met een burgeroorlog. In het bijzonder Renamo (Mozambique) was berucht om zijn moordpartijen en zijn wreedheden.
Zo kennen wij ook de Contra’s in Nicaragua, die gewapende strijd voerden tegen de Sandinisten.
Alleen onder rechtse extremisten bestaat de neiging bovengenoemde voorbeelden tot legitiem verzet te rekenen.
Nu kun je natuurlijk zeggen: ja maar dat waren geen echte bevrijdingsbewegingen en zij werden aangestuurd door racisten en imperialisten. Dit geldt voor Hamas net zo goed. Dat wordt gesteund en bewapend door Iran. Qatar zorgt voor financiering. Turkije verleent gastvrijheid aan kopstukken van de organisatie.
Waarom is Hamas dan wél een legitieme verzetsbeweging?
Het probleem met de Palestijnen is dat zij jaar in jaar uit solliciteren naar de Nobelprijs Eigen Glazen Ingooien. Zij leveren zich iedere keer weer uit aan voorhoedes die je – in het Nederlands politiek spraakgebruik van tegenwoordig – tuig van de richel kunt noemen. Tot democratische structuren is het nooit gekomen. Wel raakten zelfbenoemde leiders in conflict met Jordanië en Libanon. Toen Yasser Arafat, baas van de PLO, met de Israëlische premier Yitzhak Rabin de Oslo-akkoorden slot – een wezenlijke stap op weg naar vrede – en op grond daarvan de Nobelprijs ontving, deed dat alleen maar afbreuk aan zijn populariteit onder de Palestijnen van wie velen hem een laffe capitulant vonden. Arafat heeft er altijd voor gezorgd dat hij niet armer werd van zijn inzet voor de Palestijnse staat en dit uitgangspunt wordt sinds zijn overlijden door de PLO-top met nog grotere overtuiging aangehangen. Het is een corrupte, gediscrediteerde bende geworden. De enige alternatieven zijn Hamas en nog extremere islamitische splintergroeperingen. Van liberale of democratische partijvorming is geen sprake. Wie dat zou proberen, wacht trouwens een bezoek aan een of andere martelkelder.
Palestijnse leiders doen er werkelijk álles aan om de totstandkoming van een eigen staat onwaarschijnlijker te maken. Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig.
En inderdaad: Israël profiteert daarvan. Kijk maar eens hoe ontzettend terughoudend de omliggende landen zijn: ze weten wat ze overkomt als zij een door Hamas-fanatici bemand paard van Troje binnenhalen.
Hamas is in essentie een moordenaarsbende. De leden behoren tot de onderdrukkers van het Palestijnse volk. Dat is hun gemene deler met Israël. Alleen een twee-statenoplossing kan aan deze onderdrukking een einde maken. Zeker linkse activisten horen daarom grote afstand te nemen van Hamas en hen duidelijk aan te wijzen als onderdeel van het probleem en niet van de oplossing. Dat hoeft solidariteit met het Palestijnse volk op geen enkele wijze in de weg te staan.
Naschrift: Bekijk hier het strijdlied van het Vlassov-leger. Dit is de hymne van Renamo en op deze plek beluister je een lied van de Contras.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: het raadsel Kissinger.