Is de huurder de melkkoe van dit kabinet?

De wachtlijsten voor betaalbare woningen worden steeds langer. In drukke delen van het land lopen die op tot boven de tien jaar. Gezinnen in schimmelwoningen wachten op een opknapbeurt van hun huis. Het verduurzamen van woningen zonder extra kosten voor huurders staat hoog op de maatschappelijke agenda. Gezien de urgentie van dit alles, zou je denken dat elke cent huur goed wordt besteed.

1 miljard Niets lijkt minder waar. Maar liefst één miljard euro aan nieuwe extra belastingen voor de verhuurders is op komst. En dat terwijl het kabinet al lekker op stoom was om de kassen van de verhuurders leeg te trekken. Van de twaalf maanden huur verdwijnt straks ongeveer vier maanden huur in de schatkist. Een derde deel maar liefst. En de huurders zien daar niets van terug.

Zo reikt de zogenaamde verhuurderheffing – een belasting voor sociale verhuurders – straks al boven de 2 miljard euro per jaar. Woningcorporaties betalen daarnaast ook nog vennootschapsbelasting, oftewel belasting over winst. Dat is op zichzelf al bizar. Corporaties hebben een maatschappelijke taak, waar geen winstbelasting bij hoort. Deze vennootschapsbelasting gaat waarschijnlijk fors stijgen.

Absurd Extra wrang is de nieuwe belasting die voortkomt uit een Europese maatregel om belastingontwijkende multinationals aan te pakken en die ook op het bord van de corporaties terechtkomt. Deze maatregel wordt ATAD genoemd, kort voor Anti Tax Avoidance Directive. Hoewel het valt te prijzen dat Europa een flinke tik op de vingers uitdeelt aan belastingontwijkers, is het absurd om deze maatregel toe te passen op woningcorporaties. Ondanks de vele recente kwalijke misstanden richten corporaties zich toch primair op betaalbaar wonen in Nederland. Zij kunnen toch moeilijk als belastingontwijkers worden gezien. Een sociale huurder al helemaal niet. Dat zijn mensen met een kleine portemonnee, die via de corporaties de meeste lasten doorberekend krijgen.

Kortom, de verhuurders van sociale woningen worden belast alsof het belastingontwijkende multinationals zijn. En daarom betalen huurders indirect honderden miljoenen euro’s aan de schatkist, waarvan belastingdeals met belastingontwijkende multinationals worden betaald. Dat is onredelijk, onnozel en onnodig. De huren zijn al ondraaglijk hoog, de woningnood is urgent en daarmee de noodzaak om betaalbaar te bouwen. Het is aan de huurders niet uit te leggen dat Shell en Unilever voor miljarden aan cadeautjes krijgen en zij de gepeperde rekening mogen betalen. En het kabinet duikt door te zeggen dat de ATAD-belasting voor corporaties onvermijdelijk is. Maar dat is het niet. Er zijn door Europa uitzonderingen mogelijk gemaakt. Daar zou het kabinet hard mee aan de slag kunnen gaan. Of het kabinet kan er voor kiezen om een korting op de verhuurderheffing te geven. Ook dat gebeurt niet. Al dat geld kan nu niet worden geïnvesteerd in nieuwe betaalbare woningen of het opknappen van ongezonde schimmelwoningen.

Leger des Heils De miljarden euro’s die nu door huurders moet worden opgebracht kunnen veel nuttiger worden besteed. Want we willen voorkomen dat ouderen nog langer moeten wachten op een passende woning, jongeren noodgedwongen langer bij hun ouders blijven wonen, dat gescheiden ouders geen huis kunnen vinden in de buurt van hun kinderen en dat kwetsbare mensen langer vastzitten in de maatschappelijke opvang. Het Leger des Heils waarschuwde onlangs nog: er zijn onvoldoende betaalbare woningen beschikbaar voor mensen die een nieuwe start willen maken.

Deze absurde bestaande en nieuwe belastingen hebben grote gevolgen voor heel veel huurders. De woningcorporaties in Kerkrade, Den Bosch, Uden, Amsterdam, Breda, Tilburg, Apeldoorn en een samenwerking van 19 gemeenten, 9 corporaties en 8 huurdersverenigingen uit Friesland luiden al de noodklok. De lijst groeit. Ik roep andere corporaties én de Nederlandse gemeenten op dit voorbeeld te volgen. SP-gemeenteraadsfracties in het hele land roepen hun wethouders daartoe al op. Laten we om te beginnen corporaties uitzonderen van de ATAD. De huurders verdienen het. Zij moeten niet opdraaien voor de schimmige belastingdeals met multinationals.