Iowa Caucus: Trump moét winnen

De belangrijkste vraag bij de caucus in Iowa is: hoe goed doet Donald Trump het? Daarbij vergeleken maakt het niet zo ontzettend veel uit wie er bij de Democraten wint. Want zowel Hillary Clinton als Bernie Sanders heeft in November betere kansen dan Trump. Maar als Trump niet wint in Iowa ligt de race bij de Republikeinen weer helemaal open en zouden zij ook iemand kunnen nomineren die Clinton of Sanders wel kan verslaan.

Om Republikeinse voorverkiezingen te winnen moeten kandidaten doorgaans één ding goed onthouden: Hoe extremer hoe beter. Ooit een compromis gesloten met de Democraten? Vergeet het maar. De Republikeinse achterban vertrouwt je niet. Donald Trump gaat er echter prat op dat hij een dealmaker is. Het is algemeen bekend dat hij tot voor kort Democraat was en dat hij bevriend is met de Clintons en Obamacare geen slecht idee vond. Het maakt zijn achterban echter niks uit. Ze zijn nog zóveel bozer op de politieke elite dat ze Trump alles vergeven, zolang hij het establishment maar laat zweten.

En dat doet het Republikeinse establishment zonder twijfel, want als Trump de nominatie in de wacht sleept, verliezen zij waarschijnlijk niet alleen de Presidentsverkiezingen maar ook de Senaat en een aantal gouverneursraces. In zoveel cruciale staten zullen mensen die zich door Trump beledigd of bedreigd voelen massaal gaan stemmen dat de Republikeinen een afstraffing van Bijbelse proporties kunnen verwachten.

Het moge duidelijk zijn dat de Democraten dat wel zien zitten. Bij hen gaat de discussie dan ook vooral over de vraag hoe de chaos bij de Republikeinen maximaal kan worden benut. Bernie Sanders’ argument is dat een principieel standpunt de achterban zal motiveren om massaal te gaan stemmen, zodat de volgende President een meerderheid in het congres heeft.

Clinton’s argument is nuchterder: zij gelooft niet dat er genoeg linkse Democraten zijn voor een progressieve meerderheid en hoopt dat gematigde Republikeinen thuis blijven. Iets wat ze waarschijnlijk niet zullen doen als de Democraten een zelfbenoemde socialist nomineren. Clinton zet in op consolidatie van Obama’s erfenis, Sanders op veel meer.

Vooralsnog lijkt hij het goed te doen in Iowa, waar vooral gemotiveerde politieke activisten de doorslag geven. Maar dieper naar het Zuiden heeft Sanders weinig aanhang. Ten eerste wonen daar weinig blanke liberals zoals hij zelf. En zwarten en Latino’s zijn voorlopig nog niet uitgekeken op Hillary. Wint hij Iowa niet, dan maakt ook winst in New Hampshire nauwelijks indruk, want dat is z’n buurstaat.

Precies datgene waar Sanders op gokt in Iowa, de opkomst van gemotiveerde activisten, is ook de kracht van Ted Cruz, maar de achilleshiel van Trump. Zo’n caucus is een tijdrovend evenement en dat trekt een bepaald soort kiezer. Ted Cruz’ achterban is rabiaat conservatief en goed georganiseerd, zo heeft hij bijvoorbeeld in elk district in Iowa een dominee die voor hem campagne voert. Trump ‘s achterban daarentegen bestaat vooral uit boze burgers die niet voor hun lol een avond tussen politieke activisten gaan hangen. Het kost veel minder moeite om een opiniepeiler te vertellen dat je op Trump gaat stemmen dan dat ook daadwerkelijk te doen.

Daarnaast heeft Trump een ander probleem: veel van zijn volgelingen zijn Democraten die (al jaren) teleurgesteld zijn in hun eigen partij (vergelijkbaar met de PvdA’ers die Fortuyn steunden). In November kunnen zij wellicht op hun droomkandidaat stemmen. Maar als ze nog officieel geregistreerd staan als Democraat, dan mogen ze niet deelnemen aan de Republikeinse voorverkiezingen en kan Trump naar hun stemmen fluiten.

Winnen is echter alles voor Trump. Wordt hij in Iowa tweede, dan is zijn aura van onoverwinnelijkheid helemaal weg. Dan verliest hij momentum en ligt de race weer helemaal open. Trump moét dus winnen maandag.

Voor Clinton is dat anders. Wel zal een nederlaag in Iowa worden vergeleken met 2008. Toen werd de onoverwinnelijk geachte Hillary afgetroefd door de huidige president. Maar Obama’s kracht lag toen juist in het Zuiden waar veel zwarte kiezers wilden stemmen op een zwarte kandidaat. Daarnaast had hij een uitstekende ground game in staten die Clinton niet eens nodig dacht te hebben. Toen Iowa Obama momentum gaf was het reeds te laat om hem nog in te halen in bijvoorbeeld Alaska, Idaho of de Virgin eilanden. Elke kiesman is er één en dat gaf in 2008 de doorslag. Maar Sanders heeft in het Zuiden niet de natuurlijke achterban die Obama had en ook niet diens organisatie in afgelegen staten. Wint Sanders Iowa en New Hampshire, dan heeft Clinton nog steeds de beste kaarten voor de rest van het traject.

Kort samengevat: Clinton kan vertrouwen op haar lange adem, maar Trump moét maandag winnen.