Interim NSC-leider Van Vroonhoven maakt zichzelf volkomen belachelijk in debat over rechtsstaat

Al bij haar allereerste interruptie bij de algemene politieke beschouwingen (apb) zakte Nicolien van Vroonhoven door het ijs. Het NSC-Kamerlid nam het stokje over van partijleider Pieter Omtzigt die zich vlak voor het belangrijkste debat van het jaar ziek meldde. In een poging GL-PvdA-leider Frans Timmermans terecht te wijzen, maakte Van Vroonhoven per ongeluk duidelijk dat er van een extraparlementair kabinet totaal geen sprake is. En dat was pas het begin van de dag.

De rode draad bij de apb is de noodwet die het PVV-kabinet er buitenparlementair doorheen wil jassen om zo een gefabuleerde asielcrisis te bestrijden. Een bijzondere poging van het kabinet om de Tweede Kamer buitenspel te zetten terwijl coalitiepartij NSC zo de mond vol heeft van beter bestuur, democratie en het beschermen van de rechtsstaat. Mirjam Bikker (ChristenUnie) wilde dan ook van Van Vroonhoven weten hoe zij aankijkt tegen die rechtsstatelijkheid als het kabinet al direct het parlement wil omzeilen. Van Vroonhoven probeert wat te zeggen over een wet die "deugdelijk en dragend gemotiveerd moet zijn", maar daar trapt niemand van de oppositie in.

De Volkskrant vat samen:

Daarna voegt ook Esther Ouwehand (PvdD) zich bij de discussie. Zij vraagt zich af of Van Vroonhoven de persconferentie van premier Schoof wel heeft gezien. ‘Mensen die vluchten voor oorlog en geweld kregen daar van de premier, aangesteld door NSC, de schuld van zo’n beetje alle problemen in Nederland. Niet omdat dat zo is, maar omdat Nederland dat volgens de premier zo voelt.’ Ouwehand wijst op de toeslagenaffaire, waar NSC geregeld naar verwijst. Toen werd het gevoel van toenmalig minister Henk Kamp dat gefraudeerd werd leidend en resulteerde in de vernietigende fraudejacht. ‘Het is schandalig dat juist NSC hier nu in meegaat.’

Henri Bontenbal (CDA) wijst de plaatsvervangende NSC-leider erop dat Pieter Omtzigt voortdurend anderen wil uitleggen hoe het staatsrecht werkt. Dat maakt het volgens Bontenbal 'des te pijnlijker' dat NSC datzelfde staatsrecht nu klakkeloos overboord wil gooien. Van Vroonhoven leek eerder deze week een bommetje te leggen onder de noodwet door te zeggen zich neer te leggen bij een eventueel negatief besluit van de Raad van State. Maar daar neemt Bontenbal geen genoegen mee. Hij verwijt NSC te laf te zijn om zelf stelling te nemen en het daarom maar bij het allesbehalve extraparlementaire kabinet neer te leggen: "U heeft gekozen om de politieke verantwoordelijkheid, die u zelf niet heeft durven nemen, aan de  om de Raad van State te laten. Maar de Raad van State is niet bedoeld om te gebruiken om je eigen onderlinge politieke strijd uit te vechten."

"Jullie gaan als hooligans met het staatsrecht om", vult Frans Timmermans (GL-PvdA) aan. Volgens hem is het uitroepen van een noodwet voor een zelf verzonnen crisis in strijd met alles waarom Omtzigt de partij ooit heeft opgericht.

Ook Rob Jetten (D66) accepteert niet dat NSC de bal zo makkelijk bij de NSC-bewindspersonen neerlegt: "U accepteert straks dat de ministerraad, waarvan de notulen niet openbaar zijn, zodat niemand in het land kan controleren wat de dragende motivering is, een besluit mag nemen", bijt hij Van Vroonhoven toe. Met deze instelling laat NSC volgens Jetten zien dat alle grote woorden over goed bestuur niets waard zijn.

CDA-leider Bontenbal vraagt ten slot nog aan Van Vroonhoven om samen de parlementair advocaat te raadplegen over de geldigheid van een eventuele noodwet. Maar dat durft de NSC'er niet. "Hier hebben al zoveel juristen naar gekeken. Het ligt nu in de ministerraad", probeert Van Vroonhoven nog maar eens. Als Bontenbal zegt dat hij dan die juridische adviezen wel in wil zien, wijst Van Vroonhoven opnieuw op haar partijgenoten in Vak K en zegt dat ze niet over hun stukken gaat. Dat is volkomen tegen het zere been van de CDA-leider: "Dan staan we toch buitenspel? U bent Kamerlid! U zit niet in vak K! Als er juridische analyses zijn, moeten we die toch krijgen?"

Uiteindelijk moet Van Vroonhoven toch toegeven: "Ja, het is op het randje, het is eng en het is balancerend." Desondanks wil ze niet toegeven dat haar partij medeplichtig is aan een autocratische ingreep die het democratisch proces ernstig ondermijnt en zegt ze erop te vertrouwen dat haar collega's in de ministerraad "naar eer en geweten" zullen beslissen.