Informateurs stellen wantrouwen centraal
Informateurs Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol gaan met de vier beoogde coalitiepartners PVV, BBB, NSC en VVD werken aan het consolideren van het onderlinge wantrouwen. Dat zou op termijn kunnen leiden tot de vorming van een kleurloos kabinet, denken zij.
“Tot nu hanteerden we de traditionele aanpak om te proberen het onderlinge vertrouwen te versterken”, legt Dijkgraaf op. “Maar op een gegeven moment zei ik tegen Richard: dit gaat ‘m niet worden zo. We moeten het totaal anders aanpakken. Je kunt niet iets proberen te versterken wat volstrekt ontbreekt. Dan kun je beter kijken naar wat er wél is. Zo kwamen we uit bij wantrouwen.”
De komende weken gaan beide informateurs inventariseren welke grieven de vier partijen allemaal jegens elkaar hebben, maar met name tegen Frans Timmermans. Wanneer alle volstrekt onacceptabele beleidsvoornemens zijn weggeschrapt uit een lange lijst die is aangeleverd door de ministeries, blijven er vanzelf een paar dingen over waar niemand zich over opwindt. Dit wordt dan het regeerakkoord van een kabinet waar iedereen zich als dat zo uitkomt alsnog van kan distantiëren.
Nieuwe aanpak
PVV-leider Geert Wilders is verheugd over de nieuwe aanpak. “Dit is precies waar het land op zit te wachten”, laat hij weten vanaf NoWokeFest in Boedapest, waar hij met zijn eenmansband onder andere zijn grote hit Europoehpoeh ten gehore zal brengen. “De kern van het populisme is immers het aanspreken van chagrijn bij de bevolking. De verkiezing laat duidelijk zien dat Nederlanders hun chagrijn in Den Haag terug willen zien. Die mensen kun je niet teleurstellen door ineens een harmonieuze regering te vormen. Voor het vertrouwen in de politiek is het van essentieel belang dat we elkaar voor rotte vis blijven uitmaken. Bovendien, als ik niet in de regering mag, dan die katholieke gluiperd en die troela met d’r giertank ook niet. Om nog maar te zwijgen over dat wijf met het zuinige mondje en het dubbel paspoort.”
In het model dat de informateurs voor ogen staat, doet het er eigenlijk niet veel toe wie er op het pluche zitten, omdat alle aandacht toch uitgaat naar het gekijf in de Tweede Kamer. Het is daarom zelfs denkbaar dat de huidige bewindslieden gewoon voortmodderen, schrijven de informateurs in een brief aan kamervoorzitter Martin Bosma, want het is toch al een duiventil waarin behalve Christianne van der Wal niemand een serieus eigen profiel heeft, dus waarom zou je de moeite nemen nieuwe ministers te zoeken?
Die optie van een onzichtbaar technokratenkabinet valt goed bij Pieter Omtzigt, die ook in Budapest is, maar bezweert dat hij niet naar Wilders’ concert zal gaan. “Mijn hele partij is gebaseerd op de gedachte dat de regering dingen doet die niet deugen en tot de bodem uitgezocht moeten worden”, aldus Omtzigt “Dat rijmt niet met zelf in de regering gaan zitten. Wij willen best verantwoordelijkheid nemen, maar liever op afstand, zodat we de plaat kunnen poetsen zodra de grond te heet onder onze voeten wordt. Ik doe dat tijdens de informatierondes ook en moet zeggen dat het goed bevalt. Verder denk ik dat het te vroeg is om besluiten te nemen of standpunten in te nemen. Laten we het rapport van de informateurs afwachten en dat vervolgens tot en met de voetnoten en aangehaalde literatuur in detail doornemen.”