In Rotterdam vierden Erdogan-fans luidruchtig verdere ontmanteling van de democratie

De rest werd overstemd en tot zwijgen gebracht 

Wij waren bijna klaar met de asperges en de gekonfijte eend, toen het claxonconcert begon. Het leken wel twintig Koerdische bruiloften bij elkaar. Ik legde verbaasd de vork neer. “Erdogan heeft gewonnen”, zei mijn lief.

Inderdaad: het centrum en het Oude Westen van Rotterdam stroomden vol auto’s met de Turkse vlag uit het raam. Ze toeterden dat het een aard had. Elk gesprek was onmogelijk. De aanhangers van Erdogan legden beslag op de buurt. Ze vierden een groot en luidruchtig feest.

Het is van belang te beseffen wát zij in concreto vierden. Ze mogen misschien denken dat hun land, het land van die vlag, net op tijd aan de goddelozen is ontkomen, dat de grote leider en betrouwbare gids hen net op tijd voor de poorten van de hel heeft weggesleept maar daar gaat het niet om. In concreto stemden zij voor verdere ontmanteling van de democratie, voor gevangenissen vol kritische journalisten en politieke dissidenten, voor overheidscontrole op de meningsvorming, voor een hardhandige politie en voor een blijvende greep van de Erdogans met al hun vriendjes op de economie. Daar is op gestemd en nergens anders op. De kans is groot dat de familie van deze feestvierders voor deze overwinning een hoge prijs moet betalen. En wel letterlijk want van economie of het bestrijden van inflatie heeft Erdogan geen kaas gegeten. Dat is de afgelopen jaren wel gebleken maar dat is niet de kern van de zaak.

Ze vierden feest omdat de vrijheid verder gefnuikt wordt. Zoals net zo goed bepaalde kringen genieten van de manier waarop een politica als Sigrid Kaag wordt vernederd, bedreigd en – hopen ze – het land uit getreiterd. Eén pot nat. De horde schreeuwt en beheerst de straat. Wie anders denkt, wordt overstemd en het zwijgen opgelegd.

Rutte en Hoekstra vierden ook feest, stilletjes, zonder enige stemverheffing. Erdogan heeft ze beloofd in ruil voor idem zoveel miljard euro de Syrische vluchtelingen te hinderen bij hun pogingen Europa te bereiken. Hij is een geschikte zondebok als een snufje vreemdelingenhaat ongunstige peilingen kan keren maar tegelijk Europa’s waakhond die de asielstroom in toom houdt. In veel Haagse kringen is men blij dat hij weer gewonnen heeft. Om een Amerikaans gezegde te parafraseren: hij is een schurk maar onze schurk. De democratie in Turkije doet er niet toe net zo min als dat het geval is voor de feestgangers die zondagavond de stad op stelten zetten.

Het is tijd voor waakzaamheid naar alle kanten.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de zegeningen van De Nederlandsche Bank.